Każdy opiekun, który zauważy nietypowe zachowanie czy dolegliwości u swojego pupila, powinien udać się z nim do weterynarza. Wspomniano już w poprzednim wydaniu Pupila i również powtórzę: Nie warto ryzykować zdrowiem i życiem czworonoga. Lepiej skorzystać z porady specjalisty o jeden raz za dużo niż o jeden za mało.
Autorką tekstu jest JUSTYNA GODEK, lekarz weterynarii w Przychodni Weterynaryjnej Zdrowy Pupil w Lubinie
Układ oddechowy kota
Wśród kotów najczęstszą chorobą jest koci katar. To zespół dolegliwości wywołany zarówno wirusami, jak i bakteriami. Głównym objawem jest zapalenie spojówek. Oprócz tego pojawia się wyciek z nosa (często ropny), koty kichają, mają problem z oddychaniem, czasem kaszlą. Najczęściej przypadłość ta występuje u kotów niezaszczepionych, młodych i słabszych. W przypadku dorosłych osobników – u tych osłabionych i takich, które nie są regularnie szczepione przeciwko kociemu katarowi.
Uszy
W przypadku kocich uszu problemem może być świerzbowiec. To pasożyt, który pojawia się właśnie w uszach i najczęściej dotyka młodych kotów. Łatwo się rozprzestrzenia – koty zarażają się wzajemnie, kiedy się o siebie ocierają, myją. Choroba objawia się świądem, kot „trzepie uszami”, pojawia się w nich ciemna wydzielina. Jest to dla kota bolesne. Konieczne jest wdrożenie leczenia. Najczęściej lekarstwami w przypadku tej dolegliwości są odpowiednio dobrane maści lub krople do uszu.
Czy kota można zabezpieczyć przed chorobami uszu? Kota można zabezpieczyć stosując preparaty przeciwpasożytnicze. Są takie, które podaje się w formie tabletek albo w formie płynnej – zakropia na karczek. Takie środki chronią również koty przed innymi pasożytami, na przykład kleszczami, pchłami. Niektóre działają również całościowo – jako środek odrobaczający, przeciw wewnętrznym pasożytom jelitowym. Podsumowując: można i przede wszystkim warto – kota zabezpieczyć.
Zęby
Najczęstszym problemem jest kamień nazębny. Na jego tle często zdarzają się zapalenia dziąseł. W myśl powiedzenia „Lepiej zapobiegać niż leczyć” – warto spróbować szczotkować kociakowi zęby. Najlepiej codziennie – o ile sobie pozwoli i nie będzie to dla niego stanowiło problemu. W innym wypadku, kiedy nie będzie to możliwe lub po prostu kamienia będzie dużo – jedynym rozwiązaniem jest usunięcie go przez weterynarza. Zabieg ten przeprowadzany jest pod narkozą. Po jego wykonaniu najlepiej, aby opiekun stosował profilaktycznie pasty do smarowania lub spróbował szczotkować zęby pupila.
Najczęstszym problemem kotów jeżeli chodzi o zęby jest jest kamień nazębny
Z powodu kamienia nazębnego, który występuje u kota, niekiedy pojawiają się problemy z jedzeniem, krwawiące dziąsła, zwierzę może być markotne.
Zabiegi chirurgiczne i badania diagnostyczne ratują życie!
Anestezjologia w weterynarii kilkadziesiąt lat temu wyglądała całkowicie inaczej – jedynie kilka dostępnych leków anestetycznych i schematów znieczulenia, brak aparatury pomiarowej, brak badań i szkoleń z tego zakresu – to już przeszłość. Śmiało mogę stwierdzić, że ta dziedzina weterynarii zmienia się na lepsze na naszych oczach. Śmiertelność podczas zabiegów w weterynarii wśród psów i kotów zbliża się do śmiertelności w medycynie człowieka. W naszej przychodni każdy pacjent traktowany jest indywidualnie i z troską, podczas nawet „błahego” znieczulenia do zdjęć RTG. Nad bezpieczeństwem psa czuwają przynajmniej 3 osoby, czyli standard zbliża się do warunków znieczulenia człowieka.
Przewód pokarmowy
Kotom często zdarza się, na przykład podczas zabawy, połknąć ciała obce. Jakieś wstążki, nitki, drobne przedmioty. Czasem nawet igłę, a ta może przebić układ pokarmowy lub stanąć w poprzek żołądka i zatorować przejście treści pokarmowej. Każde ciało obce, które dostanie się do przewodu pokarmowego zwierzęcia jest niebezpieczne. Wszystkie mogą doprowadzić do przytkania układu, a to stanowi duży problem.
W przypadku kotów wychodzących – problemem może być każde złapane zwierzę, którego szkieletu kot nie będzie w stanie przetrawić. Poza tym kości sprawiają, że stolec kota jest bardzo twardy a to powoduje problemy z wypróżnieniem. Oprócz tego kosteczki są na tyle małe i ostre, że mogą się wbić w ścianę jelita lub żołądka, a to z kolei może być przyczyną zakażeń, perforacji lub zatkania przewodu pokarmowego.
Jakie objawy mogą sygnalizować problemy z układem trawiennym? Kot zacznie się zdecydowanie gorzej czuć albo od dłuższego czasu może mieć problemy z wypróżnieniem. Właściciel zauważa, że kot chodzi częściej do kuwety, pręży się, ale nie może oddać kału.
Jeśli kot jest wychodzący i zdarza się mu polować – trudniej jest zauważyć niepokojące sygnały, bo w takich przypadkach często załatwia swoje potrzeby również na zewnątrz. Warto wtedy zwrócić uwagę na to czy kot ma apetyt, czy normalnie je i pije.
Koty mają to do siebie, że zazwyczaj bardzo późno okazują ból. Sygnałem dla opiekunów, że coś jest na rzeczy, może być intensywna wokalizacja – kot cały czas chodzi i miauczy, na pierwszy rzut oka bez powodu: miska jest pełna, woda w zasięgu, w kuwecie był, wszyscy domownicy w domu, a mimo to jest niespokojny.
Układ moczowy
U kotów często pojawia się problem z zapaleniem pęcherza, które występuje na różnym tle.
Niekiedy przyczyną może być stres. Pod jego wpływem zmienia się pH moczu, co może prowadzić do odkładania się kryształów w pęcherzu moczowym. Są one bardzo drobne i mogą powodować mikro urazy błony śluzowej pęcherza, krwawienie, a nawet ból. Niekiedy z czasem zbijają się w konglomeraty i tworzą kamień, który już widać gołym okiem. Jest na tyle duży, że nie jest on w stanie przejść przez cewkę moczową i taki kot przestaje po prostu sikać.
U mruczków problemy z pęcherzem moczowym mogą wystąpić także na tle bakteryjnym. Kot, u którego można podejrzewać chorobę pęcherza często chodzi do kuwety, ale nie może oddać moczu, tylko kropelkuje. Łączy się to również z brakiem apetytu – kot nie chce jeść, nie chce pić. Mocz może być także podbarwiony na czerwono – podeszły krwią. W takich przypadkach należy zwrócić się po pomoc do lekarza weterynarii i wdrożyć leczenie.
Chcąc zminimalizować ryzyko pojawienia się problemów z układem moczowym warto wdrożyć odpowiednią dietę. Podawać karmę, która jest dedykowana dla kotów z konkretnymi problemami, tutaj – z układem moczowym. Te najczęściej mają w nazwie słowo „urinary”. Pomagają one utrzymać prawidłowe pH moczu u kotów, u których pojawiają się problemy z pęcherzem.
Nerki
Z uwagi na to, że koty zwykle nie są zainteresowane miską z wodą i nie chcą za dużo pić – filtracja ich nerek jest gorsza. Tym samym, substancje, które powinny one przefiltrować i wydalić do moczu, z biegiem czasu kumulują się w organizmie. Najczęściej problem dotyczy starszych kotów, które skończyły ósmy rok życia i mało piją. Niestety, objawy w przypadku chorych nerek pojawiają się bardzo późno, dopiero przy około ich 70% uszkodzeniu. Najczęściej pogarsza się stan sierści kotów, które przestają o nią dbać, wylizywać się. Oprócz tego mało sikają, nie chcą pić, tracą apetyt, mogą pojawić się wymioty lub biegunki. Ważne jest, aby obserwować kota, wtedy o wiele łatwiej i w miarę szybko będziemy mogli wyłapać wszystkie odchylenia od normy.
W przypadku zdiagnozowanie chorób nerek najczęściej wdrażanym leczeniem są kroplówki. Z uwagi na to, że w pierwszej kolejności musimy wypłukać metabolity, które nerka powinna wydalić, a z powodu małej ilości moczu zostały skumulowane we krwi. Podawanie kroplówek, najczęściej trwa minimum tydzień. Oprócz tego, w zależności od stanu kota, zmieniamy mu dietę. Zwykle na nisko białkową. Karmy dedykowane dla kotów z problemami nerkowymi w opisie mają najczęściej słowo „renal”.
Jak zapobiegać chorobom nerek? Powinniśmy sprawdzać parametry nerkowe u kota raz na pół roku – raz na rok. W zależności od wieku i stanu kota. Warto również zachęcać go do picia.
Jak zachęcić kota do picia?
Niektóre koty lubią spijać wodę kapiącą z kranu. Są też specjalne fontanny dla kotów. Inne lubią pić wodę z „kradzionego źródła” – warto postawić na przykład szklankę z wodą w bezpiecznym miejscu, z której kot będzie mógł się napić.
Serce
Rasy dużych kotów są bardziej predysponowane do chorób serca, u których już nawet w młodym wieku mogą pojawiać się wady serca. Są to na przykład Maine Coony, Brytyjczyki. Jest też choroba kardiomiopatia rozstrzeniowa – gdzie jamy serca rozszerzają się, ściany stają się cieńsze, a siła pompowania krwi maleje. Dlatego, nawet jeśli nie ma żadnych objawów, kot się bawi, je i ogólnie wszystko wygląda w porządku – warto sprawdzać jego serce u kardiologa raz do roku.
Maine Coony i Brytyjczyki to rasy z predyspozycjami do chorób serca
W momencie, kiedy mamy postawioną diagnozę, najczęściej konieczne jest już dożywotnie podawanie leków. Oprócz tego wskazane są regularne badania kota, w celu monitorowania jego stanu: czy choroba się zatrzymała lub w jakim stopniu się rozwija.
Tarczyca
U kotów, jeśli chodzi o dolegliwości tarczycy, pojawia się najczęściej jej nadczynność. Wówczas wytwarza ona za dużo hormonów, a metabolizm kota jest bardzo przyspieszony. Objawy, które wówczas się pojawiają, to: zmierzwiona sierść (koty niezbyt o nią dbają), gwałtownie chudną, często wymiotują, mogą być niespokojne, wokalizować. Aby sprawdzić poziom hormonów tarczycy, bada się krew i w razie konieczności wdraża leczenie, które prowadzi się już do końca życia. Najczęściej podaje się odpowiednie dawki leku w formie syropu lub tabletek.
Cukrzyca
Najbardziej predysponowane do tej choroby są starsze, otyłe koty. Płeć nie ma w tym przypadku większego znaczenia. Choremu kotu w celu unormowania poziomu cukru najczęściej podaje się insulinę. Jednak choroba może wchodzić w remisję. Nawet po kilku miesiącach mogą na nowo pojawić się wahania poziomu cukru, dlatego konieczne jest monitorowanie stanu kota i poziomu cukru we krwi. Poziom glukozy we krwi bada się glukometrem pobierając próbkę krwi, często wystarczy nakłucie ucha.
Wysoki poziom cukru u kota objawia się: nawracającymi problemami z pęcherzem i z zębami, zFdarzają się wymioty. Występuje tak zwana „stopa cukrzycowa” – kot przy chodzeniu kładzie na ziemi całą stopę, aż do stawu skokowego – co prawda, nie jest to przypadłość pojawiająca się tylko przy cukrzycy, ale warto to sprawdzić.
W przypadku kotów z cukrzycą ważna jest dieta – dostępne są karmy dedykowane kotom cukrzykom oraz regularne monitorowanie poziomu glukozy we krwi.
Choroby zakaźne
Panleukopenia – zakaźne, krwotoczne zapalenie jelit, czyli krwista biegunka. Zakażony kot nie ma apetytu, wymiotuje, często obserwuje się spadek temperatury ciała. Niestety nie ma leku na tę chorobę, dużo zależy od momentu w jakim zostanie dolegliwość zauważona. My możemy tylko łagodzić objawy. Jeśli kot wymiotuje – podać leki przeciw wymiotne, jeśli ma biegunkę – podać leki na biegunkę, kroplówkę.
Na szczęście można kota zaszczepić – już małe koty, właściwie od 6 tygodnia życia, natomiast dorosłe szczepimy raz na rok lub dwa lata. Warto to zrobić, zwłaszcza że jest to choroba z wysoką śmiertelnością. Dzięki szczepieniu, jeśli kot zachoruje, istnieje większe prawdopodobieństwo, że przejdzie przez tę chorobą łagodniej.
FIV – wirus obniżenia odporności kociej. FeLV – wirus białaczki kociej. W przypadku tych chorób koty mogą przez całe życie być nosicielami tych wirusów, ale nie muszą wykazywać żadnych objawów.
We wszystkich przypadkach lepiej zapobiegać i zaszczepić koty niż leczyć.
Urazy
Zwichnięcia, złamania, zwyrodnienia. Te ostatnie mogą wystąpić zwłaszcza u kotów starszych. Jeśli kot przestał wskakiwać na półki, meble, może to świadczyć o tym, że coś jest na rzeczy. Takie koty przestają się również wylizywać – mają problem z kręgosłupem i tym samym wygięciem się w taki sposób, aby dosięgnąć na przykład pleców czy brzucha. Należy wówczas wykonać zdjęcie RTG, na którym będzie można zobaczyć i ocenić: czy ewentualnie tworzą się tam jakieś zwyrodnienia, mosty kostne. Niestety nie jesteśmy w stanie cofnąć zmian, które już wystąpiły. Wprowadza się w leczenie objawowe, aby jedynie złagodzić objawy lub spowolnić postęp choroby. Żeby polepszyć komfort życia zwierzaka stosuje się leki przeciw bólowe i przeciwzapalne, a także suplementy, które pomagają tworzyć maź stawową, co ułatwia ruchomość stawów.