Dla każdego opiekuna zdrowie pupila jest na wagę złota, dlatego zawsze, kiedy zaniepokoją go jakieś dolegliwości, niestandardowe zachowanie, powinien zgłosić się ze swoim zwierzakiem do weterynarza. Nie warto ryzykować zdrowiem i życiem czworonoga. Lepiej skorzystać z porady specjalisty o jeden raz za dużo, niż o jeden za mało.
Rozmowa z lek. wet. Hanną Chwiałkowską,
Przychodnia Weterynaryjna Zdrowy Pupil w Lubinie.
Układ oddechowy
Objawy chorób układu oddechowego, jakie najczęściej występują u psów, a jednocześnie są najłatwiej zauważalne dla właściciela, to:
Autorka tekstu: Hanna Chwiałkowska
- Katar – może mieć formę przezroczystej wydzieliny surowiczej z nosa, ale zdarza się także ropna, spowodowana infekcją bakteryjną.
- Kaszel – suchy bądź mokry.
Najczęściej są to zapalenia górnych dróg oddechowych – analogicznie do tych, jakie występują u ludzi. Nie warto jednak bagatelizować tych objawów, bo mogą świadczyć również o głębszej, bardziej zaawansowanej chorobie. Dolegliwości te występują głównie w chłodniejszym okresie, w czasie przesilenia wiosennego i/lub jesiennego.
Aby wspomóc organizm pupila, warto wzmacniać jego odporność w tych newralgicznych porach roku, stosując odpowiednią suplementację. Jest ona dostępna w formie tabletek, kapsułek, zastrzyków – więc można dopasować sposób podania.
Ważne są również szczepienia. Te przeciwko kaszlowi kenelowemu wchodzą w skład podstawowych psich szczepień. Z uwagi na to, że wirusy, które leżą u podstaw tej dolegliwości, są bardzo zmienne i szybko mutują, warto podawać psu dawkę przypominającą przynajmniej co dwa lata.
Zęby
Bardzo często pojawia się u psów również kamień nazębny. Towarzyszy mu nieprzyjemny zapach z pyska, a kiedy do niego zaglądamy, widać na zębach żółto-brązowy osad. Niekiedy zdarza się przy tym, że dziąsła są zaczerwienione. Może się to wiązać z dużą bolesnością, wówczas pojawiają się również kłopoty z gryzieniem, przełykaniem twardych rzeczy. Pies będzie wybierał mokrą, miękką karmę, bo łatwiej będzie mu przełknąć – nie musi jej gryźć.
W większości jest to problem psów małych ras oraz pojawia się częściej przy diecie, gdzie podajemy pupilowi karmę mokrą, a nie suchą. Karma sucha, działa trochę jak czyścik i ściera kamień, a także ogranicza jego powstawanie.
Rolą opiekuna jest tutaj szczotkowanie i odpowiednie zadbanie o higienę. Jest szereg produktów, które mogą w tym pomóc – pasty enzymatyczne, szczoteczki do zębów, preparaty, które dodaje się do psiego jedzenia lub miski z wodą.
Natomiast jeśli kamień nazębny już się pojawił w większej ilości, kierujemy pieska na zabieg i ściągamy go za pomocą ultradźwięków (zabieg sanacji jamy ustnej).
Zapalenie uszu
Bardzo często zdarzającą się przypadłością są także zapalenia uszu. Właściciele zgłaszają wówczas, że pies trzepie głową, przechyla ją na jedną stronę, drapie uszy. Wyczuwają niezbyt przyjemny zapach, który się z nich wydobywa, często widzą w nich także niepokojącą wydzielinę. Normalne jest to, że w uszach zbiera się woskowina, natomiast jeśli jest jej tam więcej, jest to stan, który powinien zaniepokoić.
Przed kąpielą warto zabezpieczyć psie uszy przed wlaniem się do nich wody, ponieważ może to spowodować późniejsze stany zapalne kanałów słuchowych. Częstotliwość występowania problemów z uszami jest większa u psów zwisłouchych. U nich wentylacja kanałów słuchowych jest nieco gorsza, a – mówiąc kolokwialnie – zapalenia grzybicze lubią, jak jest „ciepło, ciemno i wilgotno”. Dodatkowo u tych ras także częściej podrażnienia tych okolic powodują ciała obce. Dzieje się tak, kiedy na przykład psy biegają na zewnątrz, a fragmenty traw czy innych roślin dostają się do uszu i mogą powodować swędzenie, stany zapalne.
Wtórnie, problemy z uszami pojawiają się przy alergiach, konieczne może wówczas być wprowadzenie odpowiedniej diety.
Najczęściej jednak regularne czyszczenie uszu, stosowanie odpowiednich czyścików, które zapewniają prawidłowy poziom pH, jest wystarczające, by przeciwdziałać tym schorzeniom.
Odpowiednia profilaktyka może zapobiec wielu chorobom
Tarczyca
U psów może wystąpić także niedoczynność tarczycy. Najczęściej pojawia się u nich w średnim i starszym wieku. W tym przypadku sygnałem jest między innymi zwiększająca się waga psa, nad którą trudno zapanować, pomimo stosowania odpowiedniej diety i zapewnienia wystarczającej dawki ruchu.
W przypadku problemów z tarczycą pojawiają się również problemy ze skórą. Charakterystyczne – symetryczne – wyłysienia boków ciała. Zwykle nie swędzą, więc pies się nie interesuje tymi miejscami.
Kolejnym objawem jest ospałość, która zwykle kojarzona jest z zaawansowanym wiekiem psa, a nie problemami z tarczycą.
Jednak kiedy zostanie wykonane badanie krwi – może okazać się, że niechęć do spacerów i ciągłe zmęczenie jest wynikiem złego działania tarczycy. Jeśli wykaże ono, że hormonów tarczycowych jest za mało – zostaje wdrożone leczenie. Pies będzie musiał przyjmować dopasowane dawki leku już do końca życia.
Serce
Choroby serca występują stosunkowo często u czworonogów. W początkowym stadium mogą być niezauważalne, bo organizm przez długi czas jest w stanie nie dawać oznak tego problemu i jest on wykrywany dopiero na przykład podczas profilaktycznych badań przy okazji szczepienia. Kiedy osłuchujemy pupila, słyszymy wtedy, że serce nie brzmi tak, jak powinno. Kierujemy wówczas zwierzę na badanie ECHO serca i kardiolog ustala dalsze działania. Diagnozuje, z jaką chorobą serca mamy do czynienia i dobiera odpowiednie leczenie.
Zdarzają się również przypadki, kiedy właściciel zgłasza się z psem i podczas wywiadu wskazuje, że pupil jest smutny, ma gorszą kondycję i nie chce chodzić na spacery. Kiedy już wyjdzie na zewnątrz, musi częściej przysiadać i odpocząć. W bardziej zaawansowanych stadiach zdarzają się nawet omdlenia czy utrata przytomności – z uwagi na to, że serce nie tłoczy krwi tak, jak powinno i piesek jest niedotleniony.
Choroby serca możemy ogólnie podzielić na:
- wrodzone, z którymi pies boryka się właściwie od samego początku swojego życia i często objawiają się już w bardzo młodym wieku;
- związane z wiekiem, które pojawiają się u psów starszych, gdzie może dochodzić do przebudowania zastawek w sercu.
Układ trawienny
Problemy żołądkowo-jelitowe to dolegliwości, których nie sposób nie zauważyć. Objawami są między innymi wymioty, biegunki, bulgotania w brzuchy, pies puszcza gazy, trzeba z nim częściej wychodzić na podwórko albo po nim sprzątać. O dolegliwościach tego typu mogą również świadczyć kłopoty z apetytem. Na przykład – pies lubił swoją karmę, a teraz nie chce jej jeść.
Wówczas – zaczynając od najprostszego przykładu – warto sprawdzić, kiedy pies był ostatnio odrobaczany. Przy zarobaczeniu takie symptomy mogą wystąpić. Pamiętajmy, żeby pupila odrobaczać regularnie.
Inną poważniejszą, zwłaszcza u szczeniąt, przypadłością jest parwowiroza – krwotoczne zapalenie przewodu pokarmowego. Ma ona bardzo ostry przebieg, wiąże się z dość dużą śmiertelnością, zwłaszcza w sytuacjach, kiedy opiekun nie zgłosi się odpowiednio wcześnie do lekarza. Wówczas pupil, szczególnie ten młody, bardzo szybko słabnie. Zdarzają się niestety przypadki, kiedy takiego malucha nie udaje się uratować. W przypadku parwowirozy ważna jest przede wszystkim profilaktyka, tj. trzymanie się kalendarza szczepień szczenięcych. Natomiast u młodych psów – każdy niepokojący objaw powinien być zgłaszany do weterynarza. Lepiej jeden raz więcej zapytać, niż o jeden raz za mało.
Zdarzają się też – już niezależnie od wieku – problemy z ciałami obcymi w przewodzie pokarmowym. Zwłaszcza u psów, które mają tendencje do łapania różnych rzeczy, które leżą na chodniku, trawniku podczas spacerów. Do psiego pyska mogą trafić różne przedmioty – od zabawek zaczynając, przez na przykład kości, aż po fragmenty odzieży właścicieli i wiele innych. Zwłaszcza jeśli pies ma tendencję do gryzienia tego, co znajduje na podłodze. Takie ciało obce czasami udaje się usunąć zachowawczo (endoskopowo) lub zostanie wydalone z kałem. Jednak w niektórych przypadkach konieczne jest przeprowadzenie operacji, podczas której zostanie ono usunięte z żołądka lub jelit – w zależności od tego, gdzie się znajduje.
Spektrum chorób układu trawiennego jest bardzo szerokie. Często pies przychodzi do nas, kiedy objawy są już nasilone. Konieczna jest wówczas pogłębiona diagnostyka, żeby dojść do tego, co jest przyczyną tych problemów.
Narządy ruchu
Problemy ze stawami zazwyczaj dotykają psów w starszym wieku i są to na przykład choroby zwyrodnieniowe stawów. Pojawiają się wtedy, kiedy ilość mazi stawowej jest mniejsza, powierzchnie stawowe przestają być gładkie, trą o siebie, a to z kolei powoduje ból i dyskomfort. Tym samym pies może nie chcieć chodzić na spacery, o co często obwiniamy jego wiek. Należy jednak wiedzieć, że wprowadzając odpowiednie żywienie, suplementację lub/i leczenie – jesteśmy w stanie zaradzić temu problemowi.
Są również rasy, u których choroby stawów, na przykład dysplazja stawów łokciowych czy biodrowych, występują częściej i zmiany pojawiają się już w młodym wieku. Konieczna jest rehabilitacja i/lub operacja, a także odpowiednia suplementacja. Warto ją stosować już u szczeniąt ras predysponowanych (rasy psów dużych i olbrzymich), wówczas objętość mazi stawowej będzie większa, a układ kostny silniejszy, co pomoże ograniczyć w przyszłości wystąpienie problemów z układem ruchu.
Dla problemów z układem kostnym bardzo ważnym badaniem obrazowym są zdjęcia RTG. Warto ustalić z weterynarzem cykl diagnostyczny, żeby trzymać rękę na pulsie i od razu reagować na zmiany i zaplanować leczenie.
Gruczoły okołoodbytowe
Objawem problemów z gruczołami okołoodbytowymi może być swędzenie okolicy odbytu – pies może się drapać, podgryzać, ocierać o różne przedmioty, denerwować. Normalnie gruczoły powinny się opróżniać samoistnie przy okazji oddawania kału. Natomiast są psy, dla których jest to problematyczne, jednak nie ma to raczej związku z rasą, a jest to indywidualna skłonność. Kiedy wydzieliny zbiera się za dużo, zauważalne może być zaczerwienienie, obrzęk i bolesność okolicy odbytu, a nawet pęknięcia skóry i wydostająca się z nich wydzielina ropna. W takich przypadkach konieczne jest wdrożenie leczenia.
Żeby zapobiegać tej dolegliwości warto wzbogacić dietę pupila o błonnik, który pomoże zagęścić kał lub, jeśli dieta okaże się niewystarczająca – zgłaszać się regularnie do weterynarza w celu opróżnienia tych gruczołów, w myśl zasady: lepiej zapobiegać niż leczyć.