Otyłość nie przychodzi nagle. Nadmierna tkanka tłuszczowa odkłada się w organizmie z różnych przyczyn. To proces, który często bywa niezauważony w początkowym etapie.
Gruby, czyli zaniedbany
Widok wychudzonych zwierząt zawsze wzbudza litość i współczucie dla ich trudnego losu. Przeciwnie – zwierzęta z nadwagą nierzadko wzbudzają uśmiech, mówi się, że są „słodkie”, „grubiutkie” „puszyste”… Tymczasem ich los i zdrowie wiszą na włosku. One są chore. Tak są chore – ich życie ulega drastycznemu skróceniu, a dobrostan pogorszeniu. Nie mogą cieszyć się spacerami, często towarzyszy im ból i dyskomfort, rozwijają się poważne choroby.
Otyłość nie przychodzi nagle
Nadmierna tkanka tłuszczowa odkłada się w organizmie z różnych przyczyn. To proces, który często bywa niezauważony w początkowym etapie. Dopiero, kiedy nadwaga zaczyna być znaczna, szuka się przyczyn i rozwiązań. Wytłumaczenie, że to brak równowagi pomiędzy ilością zużytej energii a ilością energii dostarczonej wydaje się być zbyt uproszczone. Bo dlaczego niby nieprawdopodobne wydarzenie Anglicy zwykli podsumowywać stwierdzeniem: „nie utuczysz charta”?
Przemiany energii w zdrowym organizmie zależą od wieku, typu budowy, stanu fizjologicznego, gospodarki hormonalnej, aktywności fizycznej, temperatury otoczenia… Te wszystkie czynniki trzeba uwzględnić przy wyborze diety dla psa czy kota, bo tylko wtedy kondycja zwierzęcia będzie optymalna. Konieczne jest też regularne kontrolowanie masy ciała zwierzęcia. Tymczasem okazuje się, że aż 90% opiekunów psów i kotów niewłaściwie ocenia ich kondycję. To swoisty paradoks – te same osoby, które niepokoi każda dodatkowa fałdka na własnym brzuchu, wydają się nie zauważać problemu zaokrąglonych boków psa czy kota.
Nadwaga, czyli co?
Z definicji nadwaga, to masa o 15-30% wyższa od optymalnej, a otyłość o co najmniej 30% wyższa od optymalnej. Jednak niewielkie rozmiary domowych pupili mogą zaburzać nam skalę problemu. Przecież kilogram nadwagi to nie dużo. Owszem, dla człowieka – nie, ale dla czterokilogramowego kota – tak. Proporcjonalnie, bowiem odpowiada to aż 16 dodatkowym kilogramom u człowieka, którego prawidłowa masa ciała wynosi 65 kg. Dodatkowy kilogram u wyżła to odpowiednik 7 zbędnych kilogramów u człowieka.
Problem nadwagi jest w naszych czasach równie powszechny wśród ludzi, jak i zwierząt towarzyszących. Okazuje się, że niemal połowa psów i kotów w Polsce cierpli z powodu nadwagi lub otyłości.
Nadwaga i otyłość nie jest jednak wyłącznie problemem estetycznym. Sprzyja, bowiem rozwojowi wielu chorób, takich jak cukrzyca oraz choroby układu krążenia, oddechowego i ruchu. Powoduje spadek odporności, po- gorszenie jakości okrywy włosowej, sprzyja rozwojowi stanów zapalnych i stanowi poważny czynnik ryzyka przy zabiegach chirurgicznych.
Trzeba działać!
Najważniejszym w przypadku stwierdzenia nadmiernej masy ciała u zwierzęcia jest dobranie dla niego odpowiedniej diety i rodzaju aktywności. Ze względu na to, że otyłość jest choroba, która wymaga prowadzenia przez lekarza weterynarii zarówno rodzaj pokarmu jak i ruchu powinien być zalecony przez specjalistę. Powszechnym błędem jest zmniejszanie dawek karmy dotychczasowej – w efekcie mamy głodnego psa czy kota i ryzyko niedoborów pokarmowych. To niebezpieczne, szczególnie w przypadku kotów, bo głodówka może doprowadzić do groźnego, nieodwracalnego stłuszczenia wątroby, a nawet śmierci. Zatem potrzebna jest specjalistyczna karma o wysokiej strawności, dużym udziale białka i odpowiedniej kompozycji włókna pokarmowego. Dzięki temu proces odchudzania przebiega sprawnie, zwierzę jest syte, dobrze odżywione i nie traci masy mięśniowej.
Drugim ważnym czynnikiem jest aktywność fizyczna. Dla psów to regularne, długie spacery z możliwością swobodnego biegania, a dla kotów przebywających wyłącznie w domu przygotowanie miejsc zachęcających do wspinania i wspólne zabawy z opiekunem. Porcja ćwiczeń fizycznych powinna być zawsze uzgodniona z prowadzącym terapię odchudzającą lekarzem weterynarii – zbyt forsowny wysiłek może zaszkodzić, szczególnie psom z dużą nadwagą lub otyłością.
Dobrym sposobem jest połączenie aktywności sportowej opiekuna z psim spacerem – bieganie, nordic walking czy dog trekking, to tylko kilka propozycji na wspólne spędzanie czasu. Pamiętajmy o dostosowaniu wysiłku do predyspozycji psa (wielkość, budowa ciała). Oprócz niekwestionowanych korzyści zdrowotnych zyskamy w ten sposób coś jeszcze – silną więź z czworonożnym przyjacielem. Nic tak przecież nie łączy jak wspólne pasje!
Aktualny stan wiedzy odnośnie zapotrzebowania pokarmowego psów i kotów oraz rekomendacji wartości odżywczych dostępny jest w polskiej wersji wytycznych żywieniowych FEDIAF, które możesz znaleźć na stronie:
Tekst został przygotowany przez zespół ekspertów POLKARMA:
Autor: Mgr inż. Anna Maria Ziembińska
Konsultacja merytoryczna:
Dr n. wet. Sybilla Berwid-Wójtowicz
Lek. wet. Małgorzata Głowacka
Dr inż. Jacek Wilczak
Piśmiennictwo
The Growing Problem of Obesity in Dogs and Cats, Alexander J. German, Department of Veterinary Clinical Sciences, University of Liverpool, Small Animal Hospital, Liverpool, L7 7EX, UK, The Journal of Nutrition
National Pet Obesity Prevalence Survey, Association for Pet Obesity Prevention (APOP),
https://petobesityprevention.org/2014/
Artykuł z magazynu PUPIL numer 1(25)/2022