Strefa Twojego pupila - nowości i porady dotyczące zwierząt domowych

Szczepienia psów i kotów. Kiedy i na co warto zaszczepić swojego pupila

Szczepienia psów i kotów.  Kiedy i na co warto zaszczepić swojego pupila

Szczepionka to preparat zawierający drobnoustroje lub ich fragmenty, które są osłabione w stosunku do ich odpowiedników obecnych w środowisku. Mają one na celu wytworzenie reakcji odpornościowej organizmu oraz wytworzenie przeciwciał tak, żeby przy zetknięciu z prawdziwym zagrożeniem, jakim są wirusy i bakterie, organizm potrafił szybko je zneutralizować.

Dlaczego szczenięta i kocięta należy szczepić kilkukrotnie?

Szczepienia psów i kotów. Kiedy i na co warto zaszczepić swojego pupila

Autorką tekstu jest: lek. wet. Olga Woroch, internista w specjalistycznej przychodni weterynaryjnej SpecVet w Warszawie.

Po urodzeniu większość zwierząt jest chroniona przeciwciałami matczynymi przed drobnoustrojami i chorobami, ale te same przeciwciała blokują wy- tworzenie odporności nabytej po szczepieniu. Z czasem poziom tych przeciwciał obniża się i młode zwierzę staje się podatne na choroby.

Przeważnie odporność bierna (od matki) spada między 8, a 12 tygodniem życia do poziomu pozwalającego na wytworzenie skutecznej, długotrwałej odporności. Nie wiadomo jednak jaką ilość odporności matczynej uzyskał dany szczeniak lub kociak. Dlatego właśnie powinno wykonywać się serię szczepień pediatrycznych, żeby zapewnić odpowiednią ochronę każdemu osobnikowi.

 

Zespół do spraw szczepień (VGG) Światowego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt (WSAVA) podzielił szczepionki na 3 rodzaje:

  • zasadnicze (core) – przeciw tym chorobom powinny być zaszczepione wszystkie zwierzęta danego gatunku bez względu na okoliczności i lokalizację geograficzną, ponieważ chronią one przed groźnymi chorobami, które mogą okazać się śmiertelne oraz mają zasięg globalny
  • dodatkowe (non-core) – wykonywane u zwierząt, które z jakiegoś powodu są szczególnie narażone na daną chorobę, np. ze względu na miejsce zamieszkania lub prowadzony tryb życia
  • niezalecane (not recommended) – takie, których stosowanie nie jest uzasadnione wystarczającymi dowodami naukowymi przemawiającymi za ich korzyściami.

przekierowanie do innego artykułu

Szczepienie psów

Do szczepień zasadniczych u psów zaliczamy szczepienia przeciw parwowirozie, nosówce, adenowirozie (chorobie Rubartha). W Polsce obowiązkowym jest również szczepienie przeciw wściekliźnie.

szczepiania psów

Większość pacjentów bardzo dzielnie znosi szczepienia

Zabezpieczenie przeciw chorobom z tej grupy jest ważne ze względu na bardzo łatwe rozprzestrzenianie się chorób oraz ich przebieg, który może doprowadzić do śmierci zwierzęcia. Ich leczenie przyczynowe jest niemożliwe, co znacznie utrudnia terapię i zmniejsza szanse na wyzdrowienie. Szczególnie narażone są szczenięta, psy starsze oraz te, które mają obniżony poziom odporności.

Parvowirus atakuje szybko dzielące się komórki – bardzo wiele z nich znajduje się w przewodzie pokarmowym. Głównym objawem choroby jest silna biegunka często z obecnością krwi w kale, wymioty, brak apetytu i apatia.

Nosówka to kolejna niebezpieczna choroba wirusowa. Jej przebieg kliniczny może być bardzo różny, występuje pod postacią nieżytową, żołądkowo-jelitową, płucną, nerwową oraz oczną. Taka mnogość postaci, a co za tym idzie objawów i fakt, że może rozwijać się w bardzo różnym tempie znacznie utrudnia rozpoznanie.

Adenowiroza czyli choroba Rubartha lub zakaźne zapalenie wątroby – wirus początkowo namnaża się w migdałkach a następnie rozprzestrzenia się po organizmie atakując głównie wątrobę, nerki, płuca oraz śledzionę. Z tych organów mogą pochodzić objawy. Charakterystyczne jest tzw. “niebieskie oko” powstające na skutek odkładania się kompleksów antygen + przeciwciało w rogówce.

Przeciw powyższym chorobom szczenięta powinny pierwszy raz zostać zaszczepione między 6, a 8 tygodniem życia, następnie co 2 – 4 tygodnie aż do ukończenia 16 tygodnia życia. Nie ma znaczenia czy to będą 3, czy 4 dawki, najważniejszy jest czas ich podania. Kolejne podanie powinno być w 6 lub 12 miesiącu życia i każde następne co 3 lata.

Jeśli szczepi się psy dorosłe nie znając ich wcześniejszego statusu immunologicznego przeważnie wykonuje się 2 dawki w odstępie 4 tygodni, choć już jednokrotne szczepienie zapewnia długotrwałą odporność. Każde kolejne szczepienie wykonuje się co 3 lata.

Szczególną chorobą jest wścieklizna, która ze względu na zagrożenie jakie niesie nie tylko dla zwierząt, ale też dla ludzi jest jedyną w Polsce chorobą psów której szczepienia są nakazane przez polskie prawo. Każdy pies przed ukończeniem 4. miesiąca życia musi być zaszczepiony i szczepienia te powinny być powtarzane co rok.

Szczepienia dodatkowe wykonuje się przeciw leptospirozie, a także wirusowi parainfluenzy i bakterii Bordetella bronchiseptica wywołujących kaszel kenelowy.

Kaszel kenelowy, czyli zakaźne zapalenie tchawicy i oskrzeli psów jest chorobą wywoływaną przez wiele czynników m. in. wirus parainfluenzy i Bordetella bronchiseptica, przeciw którym istnieją szczepionki. Choroba ta charakteryzuje się kaszlem, często silnym i męczącym. Przy braku powikłań często dochodzi do wyzdrowienia samoistnie. Szczepienie pozwala na ograniczenie rozprzestrzeniania się choroby, co jest szczególnie ważne w skupiskach psów.

Leptospiroza, to choroba wywoływana przez różne szczepy tej bakterii i w zależności od szczepu objawy mogą być zróżnicowane. Rokowanie w dużej mierze zależy od przebiegu choroby – pomyślne przy łagodnym przebiegu i złe przy niewydolności wielonarządowej ze względu na zaatakowanie i ostre uszkodzenie nerek i wątroby. Najczęściej do zarażenia dochodzi przez kontakt psa ze stojącą wodą – wydalane z moczem gryzoni lub innych zwierząt bakterie mogą bytować w wilgotnym środowisku i zarażać przez kontakt z błonami śluzowymi lub uszkodzeniami skóry psa. Choroba jest zoonozą – może być przenoszona na człowieka.

Szczepienia dodatkowe psów powinny być powtarzane corocznie (przeciw leptospirozie najlepiej szczepić wczesną wiosną).

Szczepienie kotów

Szczepienia zasadnicze kotów obejmują wakcynację przeciw herpeswirusowi, kaliciwirusowi i panleukopenii.

Herpeswirus i kaliciwirus odpowiadają za wywołanie kociego kataru, którego głównym objawem (jak sama nazwa wskazuje) jest katar i kichanie. Częstymi objawami są również: wypływ z oczu, apatia, gorączka, brak apetytu, nadżerki w jamie ustnej, a w zaawansowanej formie choroby również owrzodzenia rogówek, ślepota, zapalenie płuc a nawet śmierć. Choroba jest najbardziej niebezpieczna dla kociąt znajdujących się w skupiskach zwierząt.

Panleukopenia jest chorobą wywoływaną przez parvowirusy. Objawy są głównie ze strony przewodu pokarmowego ze względu na uszkodzenie komórek jelit i żołądka i są to:  niespecyficzne osłabienie, apatia oraz silne wymioty i biegunka.

Kalendarz szczepień zasadniczych powinien być analogiczny do szczepień zasadniczych psów opisanych powyżej.

Po zakończeniu szczepień pediatrycznych każde kolejne szczepienie można wykonywać co 3 lata u zwierząt nienarażonych (niewychodzące, mieszkające pojedynczo, nie przebywające w hotelach dla zwierząt). W przypadku większego narażenia wskazane są immunizacje co roku.

Najważniejszymi szczepieniami dodatkowymi kotów są wścieklizna i immunizacja przeciwko wirusowi kociej białaczki.

Należy zabezpieczać przeciw wściekliźnie szczególnie koty wychodzące. Pierwsze szczepienie powinno zostać wykonane nie wcześniej niż w 12 tygodniu życia, kolejne po roku i każde następne co 3 lata.

Wirus kociej białaczki (FeLV) predysponuje do powstania nowotworów złośliwych szpiku kostnego, krwi oraz chłoniaka. Narażone są koty wychodzące i zgromadzone w dużych skupiskach ze względu na łatwe rozprzestrzenianie przy wzajemnej higienie kotów oraz podczas walk.

Pierwszy cykl szczepień przeciwko tej chorobie powinien składać się z 2 dawek podanych w odstępach 3-4 tygodni, a każda kolejna wakcynacja nie częściej niż co 2-3 lata po ocenie narażenia kota.

 

Artykuł zawiera jedynie najważniejsze informacje odnośnie immunizacji psów i kotów. W celu ustalenia odpowiedniego kalendarza szczepień dla swojego pupila najlepiej zapytać swojego lekarza weterynarii.

 

Autorką tekstu jest: lek. wet. Olga Woroch, internista w specjalistycznej przychodni weterynaryjnej SpecVet w Warszawie.

Artykuł z magazynu PUPIL numer 3(23)/2021