Kiedy czworonoga trzeba rehabilitować

Na czym polega rehabilitacja psów? Jakie zabiegi są wykonywane? A przede wszystkim kiedy należy zgłosić się do rehabilitanta ze swoim pupilem? Przeczytajcie rozmowę z Agatą Łapińską – fizjoterapeutką i rehabilitantką zwierząt.

Na czym polega fizjoterapia psów?

Katarzyna Nogaj: Na czym polega fizjoterapia psów?

Agata Łapińska: Najprościej mówiąc na przywróceniu sprawności fizycznej, ale i psychicznej zwierzaka. W cięższych przypadkach – gdy wyleczenie nie jest już możliwe – na umożliwieniu mu dalszego życia w jak najbardziej komfortowych warunkach. Z tego względu psychicznej, że zachowanie psa, który zaczyna odczuwać ból lub odczuwa go permanentnie, często diametralnie się zmienia.
W swojej pracy głównie używam własnych rąk. Terapia manualna, to moja ulubiona forma terapii z pacjentem. Pomocne są również ćwiczenia lub sprzęt do fizykoterapii.

Terapia manulana jest bardzo przyjemna dla psów. Zdjęcie: A. Łapińska

Nie pracuję jedynie z psami chorymi. Duża część moich pacjentów, to psy sportowe, które tak samo jak ludzcy sportowcy, potrzebują odpowiedniej opieki fizjoterapeutycznej.

K.N.: W czym ona pomaga?

A.Ł.: Pomaga psiakom wrócić do formy, do sprawności po kontuzjach, jednocześnie jest też profilaktyką przez urazami. To praca nad przykurczonymi mięśniami, ale też nad tymi, które nie są dość silne i wymagają wzmocnienia. Nad zrostami. Nad ograniczonym zakresem ruchów. Myślę, że śmiało mogę powiedzieć, że fizjoterapeuta nie działa tylko punktowo. Interesuje nas praca całego ciała i jego powrót do pełnej równowagi. Na co zawsze zwracam uwagę – blizny. Pamiętajmy, że należy je mobilizować, pracować nad ruchomością tkanek.

Zabiegi rehabilitacyjne dla psów

K.N.: Jakie zabiegi są wykonywane w ramach fizjoterapii psów?

A.Ł.: W zależności od miejsca do którego trafimy, są wykonywane różne zabiegi:

Pies podczas zabiegu rehabilitacji. Zdjęcie: A. Łapińska

– terapię manualna
– ćwiczenia fitnessowe
– hydroterapię
– laseroterapię laserem wysokoenergetycznym lub niskoenergetycznym
– terapię falą uderzeniową
– terapię ultradźwiękami
– magnetoterapię
– bieżnię suchą
– akupunkturę

K.N.: Na czym polegają?

A.Ł.: Fizykoterapia trwa zwykle kilka minut, jedynie przy magnetoterapii czas zabiegu jest dłuższy.
W przypadku terapii manualnej i ćwiczeń, potrzebujemy nieco więcej czasu i zaufania ze strony zwierzaka, a także bardzo często sporej ilości smaczków. Motywacja psiaka przy rehabilitacji jest na wagę złota.
W przypadku hydroterapii, czyli bieżni wodnej, pies wchodzi do środka, zostaje powoli zanurzany i spaceruje. Czas trwania, tempo chodu i stopień zanurzenia jest zależny od tego, co chcemy uzyskać z danym zwierzęciem.
Hydroterapia, do leczenia wykorzystujemy wodę. Zwierzę wykonuje tlenowy wysiłek fizyczny, który nie przeciąża struktur stawowo-mięśniowych, mimo, że silnie je angażuje. Często jest tak, że zwierzaki, które nie są w stanie poruszać się i dźwigać własnego ciężaru na lądzie, w wodzie wykazują aktywność fizyczną i ćwiczą sztywne czy przykurczone mięśnie. Jest to dla nich duża szansa, żeby zwiększyć masę mięśniową i zwiększyć zakres ruchu.
Laseroterapia wysokoenergetyczna, pozwala uzyskać efekt biostymulacyjny, ale też termiczny. Duża moc i długość fal pozwala dostarczyć odpowiednią dawkę energii również do tkanek, które położone są głębiej.
Laserem chcemy uzyskać działanie przeciwbólowe, zmniejszające napięcie mięśni, zwiększające elastyczność tkanek miękkich i przyspieszające ich regenerację. Wskazaniem do zabiegu są stany zapalne mięśni i stawów, urazy i przeciążenia, zwyrodnienia, bóle mięśni, a także złamania.
Laseroterapii lepiej nie używać u osobników ciężarnych, z podwyższoną temperaturą, przy chorobie nowotworowej, chorobach bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych.
Fala uderzeniowa – w fizjoterapii weterynaryjnej używamy radiacyjnej fali uderzeniowej, jest to metoda pneumatyczna. Cała energia skupiona jest w głowicy urządzenia i promieniowo rozchodzi się po tkankach organizmu. Otrzymujemy tu długotrwały efekt przeciwbólowy. Zwiększamy ukrwienie tkanek i stymulujemy procesy naprawcze. Fala uderzeniowa jest dość głośna w porównaniu do innych urządzeń i czasami sprawia psu lekki dyskomfort, jednak ustawienia dobierane są w taki sposób, żeby były dla zwierzęcia jak najbardziej komfortowe. Należy pamiętać, że fala może powodować krótkotrwałe nasilenie objawów i obrzęk, które mogą utrzymywać się do 48h. Falę używam najczęściej przy uszkodzeniach mięśni, ścięgien a także przy zwapnieniach czy zwłóknieniach.

Kiedy psu potrzebna jest rehabilitacja?

K.N.: Kiedy potrzebna jest pomoc fizjoterapeuty? Kiedy zwierzęta najczęściej trafiają pod jego opiekę?

A.Ł.: Psy i koty po zabiegach ortopedycznych. Po złamaniach, naciągnięciach mięśni, paraliżach, objawach bólowych w wyniku np. dyskopatii czy zwyrodnień. Starsze psiaki potrzebujące wzmocnienia, pacjenci neurologiczni, a także sportowcy.

K.N.: Masaż, z jednej strony wydaje się być czymś oczywistym, ale w przypadku zwierzęcia, już niekoniecznie… Czy chętnie współpracują, tj. poddają się masażowi, czy to kwestia indywidualna i zależy na przykład od konkretnej dolegliwości?

A.Ł.: Masaż faktycznie nie jest taki oczywisty dla wszystkich, chociaż coraz bardziej popularny. Wielu właścicieli moich pacjentów, jest zszokowanych tym, jak masaż wpływa również na zachowanie ich pupili. Na wzajemną relację i zaufanie.
Większość chętnie współpracuje, ale są też tacy pacjenci, którzy najpierw muszą się przekonać i zaufać, że żadna krzywda im się przy tym nie zadzieje.
Zwykły masaż relaksacyjny właściciele mogą wykonywać w domu.
Na głębsze i bardziej sprecyzowane techniki, jak na przykład terapia powięziowa metodą Stecco, musimy spotykać się w gabinecie. Oczywiście są też jednostki, którym ta forma zupełnie nie odpowiada i nie lubią nawet zwykłego głaskania, także w domu (co też może mieć kilka przyczyn).

K.N.: Jak wygląda praca ze zwierzętami otyłymi?

A.Ł.: Trzeba bardzo uważać na przeciążenia i stan zdrowotny pacjenta. Bieżnia wodna w przypadku takich pacjentów jest świetnym rozwiązaniem. Ponieważ w wodzie zwierzak jest dużo lżejszy, mięśnie świetnie pracują, a stawy są odciążone. Do tego koniecznie dochodzi dieta i stopniowe zwiększanie ruchu i ćwiczeń. Pamiętajmy, że zwykły codzienny, coraz dłuższy i bardziej intensywny spacer w naturalnym psim tempie, jest świetnym początkiem do gubienia kilogramów i budowania kondycji.