Moje pierwsze skojarzenia ze szkołą? Dźwięk dzwonka, tablica i kartkówki. Szkoła to placówka dydaktyczno-wychowawcza, w której przebiega kształcenie dzieci i młodzieży. Szkoła to coś znacznie więcej. To koledzy i koleżanki, nawiązywanie relacji, to wspólne zabawy, wycieczki, poznawanie świata i swoich możliwości.
Tekst: Katarzyna Chmura
www.PsiaStronaMocy.pl
FB: @psiastronamocy
Czym jest szkoła dla psa?
Chociaż w szkole dla psów nie ma ławek, sprawdzianów i dzienniczka z ocenami jej założenia są bardzo podobne. Jest to miejsce, w którym pies powinien nauczyć się dobrych manier. Można pomyśleć: „Ale przecież większość opiekunów psów potrafi samodzielnie nauczyć swojego pupila podstawowych komend takich jak „siad”, „leżeć”, „zostaw”. Po co w takim razie chodzić z psem do szkoły? I czy uczniami są rzeczywiście psy, czy ich opiekunowie?”
Szkoła dla psów to miejsce, które ma do zaoferowania znacznie więcej niż nauka podstawowego posłuszeństwa. Przy odpowiednim zaangażowaniu popracujemy tam nad naszą relacją z psem oraz komunikacją z nim. To doskonała okazja do aktywnego spędzania czasu oraz nabywania odpowiednich kompetencji społecznych u czworonoga.
Szkoła dla psów pomoże w socjalizacji naszego pupila i przystosowaniu go do życia w trudnych, miejskich warunkach. To również nauka technik unikania konfliktów i odpowiedniej komunikacji między psami.
Szkoła dla psów to miejsce, w którym opiekunowie stają się świadomymi przewodnikami swoich czworonożnych przyjaciół. Żeby tak się stało, powinni nauczyć się interpretować psią mowę ciała oraz nabyć kompetencje z zakresu skutecznych metod uzyskiwania i eliminowania zachowań.
Po co szkolić psa?
Jeśli nie nauczysz psa jak ma się zachowywać w różnych codziennych sytuacjach, on sam zdecyduje o tym, co ma robić. Z jego punktu widzenia będzie to najkorzystniejsze dla niego zachowanie. Z Twojej perspektywy może być niepożądane np. skakanie na gości, gryzienie smyczy przed jej zapięciem czy rąk podczas zabawy.
Posłuszeństwo = bezpieczeństwo
Wyobraź sobie sytuację, kiedy Twój pies spaceruje swobodnie w parku i nagle zauważa coś wyjątkowo dla niego interesującego – to może być wiewiórka, inny pies, rowerzysta. Zaczyna wtedy biec na oślep i „głuchnie” na Twoje przywołanie, a zaraz obok parku jest… ruchliwa ulica. W takiej sytuacji dobrze wyuczone przywołanie może uratować psu życie.
Szczęśliwy pies to posłuszny pies
Psy lubią codzienną rutynę. Czują się bezpiecznie w środowisku, które dobrze znają. Dotyczy to również relacji z człowiekiem. Dobry przewodnik powinien być konsekwentny, dzięki temu pies wie czego się od niego oczekuje i czego może się spodziewać. Posłuszeństwo to nie tylko nauka komend, to także budowanie relacji i stawiania psu jasnych granic. Jeśli pies ufa człowiekowi i nie boi się go, łatwiej respektuje polecenia.
Chociaż nauka takich sztuczek jak „zdechł pies” czy „poproś” nie sprawi, że nasz pies będzie przybiegał na każde zawołanie, mają one większe znaczenie niż myślimy. Efektem jest budowanie pozytywnych skojarzeń ze szkoleniem i nauką, zacieśnianie więzi z naszym pupilem i budowanie relacji. Każde szkolenie aktywuje umysł czworonoga, a to z kolei wzmacniają jego pewność siebie.
Nauka sztuczek stawia przed psem kolejne wyzwania, a sukcesy motywują do dalszej pracy. Naukowcy dowodzą, że stymulacja umysłowa opóźnia starzenie się mózgu. Ponadto szkolenie poprawia jego sprawność fizyczną.
Dla kogo psia szkoła?
Szkoła to dobre rozwiązanie zarówno dla osób, które dopiero zaczynają wspólne życie z psem i chcą rozpocząć przygodę ze szkoleniem z profesjonalistą, jak i dla osób których psy przejawiają już problemy behawioralne i potrzebują pomocy w ich rozwiązaniu.
Do szkoły dla psów mogą uczęszczać szczeniaki, psy dorosłe i seniorzy. Ważne, aby pies był zdrowy i w dobrej kondycji fizycznej.
Dobry trener, czyli jaki?
Dobry trener kojarzy nam się z osobą, która doskonale zna naturę psa, potrafi czytać jego mowę ciała, a także umiejętnie dobrać metody szkoleniowe. Owszem, ale to nie wszystko.
Każda praca z psem zaczyna się od człowieka. Wypracowanie odpowiedniej relacji z opiekunem psa opartej na zaufaniu i szczerości jest podstawą udanego szkolenia. Żeby móc szkolić psa, trener musi przede wszystkim „wyszkolić” człowieka. Trener jest jednocześnie dobrym słuchaczem, obserwatorem i nauczycielem. Między Wami musi „zaiskrzyć” dlatego dobrze najpierw wybrać się do szkoły i porozmawiać, jeśli nie będzie między Wami nici porozumienia – praca nie będzie efektywna.
Jak wybrać szkołę?
Przed wyborem szkoły i trenera warto poświęcić chwilę na zdefiniowanie Waszych potrzeb. Czy zależy Ci na socjalizacji szczeniaka, wyeliminowaniu niepożądanych zachowań czy marzysz o tym, aby startować w zawodach? Waszym celem może być też wypracowanie posłuszeństwa, motywacji do pracy czy zbudowanie więzi np. po adopcji psa ze schroniska.
Na rynku istnieje obecnie wiele szkół dla psów. Niektóre z nich posiadają własny plac/salę szkoleniową, ale są też takie wykorzystujące infrastrukturę miejską do przeprowadzania treningów. W ofertach znajdziemy przedszkola dla szczeniąt, kursy grupowe oraz indywidualne. Programy szkoleniowe obejmują naukę umiejętności z zakresu podstawowego lub zaawansowanego posłuszeństwa, ale nie zabraknie również ofert dla osób z ambicjami sportowymi np. nosework, agility, obiedence.
Aby kurs przyniósł Wam jak najwięcej korzyści warto zwrócić uwagę na kilka ważnych kwestii, takich jak:
- miejsce szkoleniowe
- metody szkoleniowe
- program kursu
- wielkość grup
- wykształcenie kadry trenerskiej
- organizacja zajęć
Z mojego punktu widzenia – jako trenera – przed rozpoczęciem zajęć bardzo ważne jest przeprowadzenie wywiadu z każdym opiekunem psa, który zgłasza chęć uczestnictwa w kursie ze swoim pupilem. W celu rozpoznania potrzeb i predyspozycji psa oraz sprecyzowania celów i oczekiwań opiekuna.
Psy z zaburzeniami behawioralnymi powinny być w pierwszej kolejności skierowane na zajęcia indywidualne. Takie problemy jak agresja do innych psów lub ludzi, fobie lękowe, strach na zatłoczonych ulicach, bardzo często wymagają konsultacji i indywidualnego planu pracy oraz terapii behawioralnej. Trening indywidualny może być również świetnym rozwiązaniem dla osób chcących odkryć co psu sprawia największą frajdę, jakie ma predyspozycje i które umiejętności możemy u niego rozwijać.
Jeśli pies nie ma problemów behawioralnych i może wziąć udział zarówno w szkoleniu indywidualnym jak i grupowym, opiekun samodzielnie podejmuje decyzję. Obie formy nauki mają swoje zalety i wady.
Spotkania indywidualne są bardziej elastyczne, dają możliwość dopasowania tempa szkolenia do możliwości psa i jego opiekuna. Trener jest wówczas dla Was „na wyłączność” i na bieżąco może modyfikować plan treningowy. Spotkania można zorganizować w salce treningowej lub w przestrzeni publicznej np. podczas spaceru, aby zweryfikować z jakimi problemami pies boryka się na co dzień. Kursy indywidualne są z reguły droższą forma szkolenia.
W szkoleniu grupowym uwaga trenera jest podzielona na wszystkich uczestników, dlatego trzeba zwrócić uwagę na wielkość grup szkoleniowych w danej szkole. Optymalna liczba uczestników wynosi między 3 a 6 osób. Zbyt duża liczba psów na placu oznacza, że trener nie będzie w stanie kontrolować wszystkich uczestników. Tempo treningów w szkoleniu grupowym trudniej jest dostosować do możliwości psa, jednak daje to sporo motywacji do pracy w domu i nadrabiania zaległości, aby nie odstawać od reszty grupy. Zaletą treningów grupowych jest praca w rozproszeniach i jednoczesna socjalizacja. Warto też pamiętać o tym, że psy uczą się społecznie poprzez naśladownictwo.
Ogrodzony teren czy salka szkoleniowa zapewnia bezpieczeństwo jednak treningi powinny odbywać się również w przestrzeni publicznej. Jeśli nie będziemy generalizować wyuczonych komend i ćwiczyć sztuczek w różnych warunkach, w rozproszeniu, to zdobyte umiejętności pies będzie umiał realizować tylko na sali treningowej. Jeśli szkoła nie posiada własnej infrastruktury, trzeba zwrócić uwagę na to czy trener dba o zapewnienie bezpieczeństwa swoim kursantom np. poprzez obowiązkowe linki treningowe.
Metody szkoleniowe powinny być bezpieczne dla psa, nie wywoływać strachu ani bólu, dlatego wybieraj szkoły, które w swoich technikach pracy skupiają się na motywacji i nagradzaniu. Jeśli trener na wstępie zaleca, aby na zajęcia wyposażyć psa np. w kolczatkę, lepiej poszukać innego kursu. Praca z człowiekiem powinna być dla psa dobrą zabawą, a nie koniecznością lub przymusem. Pies, który chętnie wykonuje ćwiczenia lepiej je zapamięta.
Nie istnieje jedna uniwersalna i najlepsza metoda pracy z psem. Tempo nauki i metody uzyskiwania zachowań, to kwestia indywidualna.
Zajęcia w szkołach odbywają się z reguły jeden raz w tygodniu. Pozostałe dni tygodnia należy poświęcić na powtórki i utrwalanie zdobytych umiejętności w różnych sytuacjach. Nie zapominając jednocześnie o tym, że zarówno psu i nam należy się dzień lub dwa odpoczynku bez żadnych „psich obowiązków”. Szkolenie powinno być przyjemne zarówno dla człowieka jak i psa. Pupil doskonale odczytuje nasze emocje, jeśli jesteśmy zmęczeni, sfrustrowaniu lub po prostu źli, to lepiej tego dnia odpuścić trening.
Karać czy nie?
Szkolenie psa powinno przebiegać w oparciu o pozytywne metody, co nie jest równoznaczne z tym, że wychowujemy psa bezstresowo lub całkowicie eliminujemy kary z naszego szkolenia. Kara nie oznacza zachowania przemocowego względem czworonoga. Kara to nic innego jak pojawienie się niepożądanej konsekwencji jego zachowania. A więc karą dla psa będzie już sam brak nagrody (np. pozbawienie naszej uwagi, kiedy na nas skacze). Przede wszystkim nie wolno dopuszczać do zachowania przemocowego. Szkoła, która stosuje takie metody wychowawcze, powinna być od razu skreślona z listy. Nauka oparta na strachu może skutkować agresją, lękiem, zniszczeniem zaufania i naszej relacji.
Czego nauczymy się w szkole dla psów?
Kursy obejmują swoim zakresem nabycie takich umiejętności jak skupienie uwagi, chodzenie przy nodze, chodzenie na luźnej smyczy, zatrzymywanie się, niepodejmowanie jedzenia, wypuszczanie przedmiotów, przywołanie, samokontrola, bezpieczne mijanie się z innymi psami.
Pamiętajmy, że posłuszeństwo to nie tylko „siad” oraz „waruj”. Nauka posłuszeństwa to nauka prawidłowej relacji z psem i komunikacji opartej na zaufaniu, zrozumieniu. Szkoła dla psów to miejsce, w którym w rolę uczniów wchodzą nie tylko czworonogi, ale także ich właściciele.
Na kursie powinniśmy nauczyć się jak budować motywację u psa, jak poprawnie się z nim bawić, jak wprowadzać w codzienne życie zasady, jak prawidłowo go nagradzać. Trener pokaże nam jak uczą się psy i jednocześnie wyposaży nas w narzędzia, dzięki którym łatwiej nam będzie modyfikować jego zachowania w przyszłości. Bardzo ważną nauką dla nas jako opiekunów jest nabycie umiejętności stawiania granic, rozpoznawania psiej mowy ciała i poprawnej komunikacji.
Psy potrafią się szybko uczyć, czasem nieświadomie wzmacniamy u nich zachowania niepożądane, zamiast je eliminować. Bardzo częstym błędem popełnianym np. podczas nauki przywołania jest zapinanie psa na smycz i kierowanie się do domu zaraz po tym, jak przybiegnie do nogi. Pies wtedy uczy się, że przywołanie oznacza koniec dobrej zabawy i spaceru.
Podczas kursów grupowych uczymy psa poprawnych interakcji z innymi czworonogami, wstrzemięźliwości w używaniu zębów, respektowania granic. Dla opiekuna jest to doskonała okazja do obserwowania tego, jak jego pupil zachowuje się wśród innych.
Podsumowanie
Szkolenie psa to nie tylko nauka podstawowego posłuszeństwa czy też efektownych sztuczek.
To przede wszystkim nauka zachowań, które są przez nas pożądane i eliminowanie tych, których nie akceptujemy w codziennym życiu. To kształtowanie jego zachowań w taki sposób, aby przystosował się do życia z nami, potrafił dokonywać dobrych wyborów, jednocześnie czuł się przy tym szczęśliwy, spełniony i bezpieczny.
Pamiętajcie, że pies uczy się całe życie. Nabyte umiejętności w szkole dla psów należy regularnie ćwiczyć i utrwalać. Brak konsekwencji może zniweczyć wielomiesięczną naukę
Artykuł z magazynu PUPIL numer 1(29)/2023