W okresie zimowym nasi pupile mają nieco bardziej ograniczone możliwości spędzania wolnego czasu. Kiedy za oknem jest zimno, spada motywacja do częstych spacerów i aktywności, a to przekłada się na zmniejszoną ilość ruchu. Na wiosnę, gdy zaczynamy intensyfikować liczbę spacerów, wydłuża się czas spędzany na zewnątrz. Często okazuje się, że po okresie zimowym nasz pupil lub pupilka wymaga uwagi ze względu na zmiany, które zachodzą w organizmie w okresie zmniejszonej aktywności ruchowej.
Tekst: lek. wet. Robert Czekalski,
Gabinet Weterynaryjny DINO w Rybniku
Nadwaga zwierzaka po zimie
W okresie jesienno-zimowym nasze zwierzaki ze względu na niską temperaturę na zewnątrz oraz mniejszą ilość światła naturalnego mają większy apetyt. Często przekłada się to na zwiększanie masy ich ciała. Wiosną warto skontrolować kaloryczność diety oraz jej skład. Powinniśmy zważyć pupila i zweryfikować, jak zmienił się jego ciężar przez ostatnie kilka tygodni. Jeśli przybrał na wadze to warto wdrożyć pewne działania. Najprostszym rozwiązaniem jest zwiększenie aktywności fizycznej oraz zmniejszenie kaloryczności diety, w tym ograniczenie ilości przysmaków. W skrajnych i opornych przypadkach warto zwiększyć ilość błonnika w diecie. Na rynku są także dostępne komercyjne karmy ze zmniejszoną kalorycznością, co pozwala na to, aby zwierzę miało poczucie sytości bez zmniejszania porcji pokarmowej i jednocześnie nie przybierało na wadze.
Zważ swojego psa po zimie
Jeżeli planujemy zmianę lub częściową modyfikację diety, opierając się na konkretnych karmach, należy pamiętać, aby robić to stopniowo. Każdego dnia dodawać po 10% nowego składnika pokarmowego (nowej karmy gotowej), a w przypadku, gdy wystąpią jakiekolwiek objawy typu: niestrawność, wzdęcia, świąd, biegunka lub wymioty, należy z powrotem zmniejszyć ilość nowego składnika w stosunku do obecnego żywienia.
Stan okrywy włosowej
Po okresie zimowym zwierzęta zmieniają okrywę włosową, i może pojawiać się spora ilość wypadającej sierści. Należy więc zadbać o regularne wyczesywanie pupila.
Zwróćmy tutaj szczególną uwagę na wygląd okrywy. Powinna być ona lśniąca, kolor umaszczenia wyraźnie zauważalny równomiernie na całej powierzchni.
Włos matowy i wypłowiały może świadczyć o chorobach wewnętrznych lub niedoborach pokarmowych.
W szczególności zwróćmy uwagę na dietę i obecność nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz witamin z grupy B i biotyny. To te składniki determinują i mają duży wpływ na kondycję skóry i włosa.
W przypadku wyłysień umiejscowionych wzdłuż grzbietu oraz w okolicy ogona warto wykonać badania hormonów tarczycy poprzez pobranie krwi w gabinecie weterynaryjnym. U psów w większości przypadków klinicznych występuje niedoczynność tarczycy, natomiast koty chorują na jej nadczynność.
Kondycja pupila po zimie
Pierwszym niepokojącym objawem może być zmniejszona ilość energii.
Mniejsza liczba spacerów w ziemie, może być powodem złe kondycji psa
Sytuacja, gdy przy dłuższych spacerach Twój pupil po przejściu niewielkiego dystansu potrzebuje kilku chwil odpoczynku oraz wykazuje niechęć do większej aktywności fizycznej. Kiedy przez dłuższy czas niż zwykle po wysiłku dyszy i ma przyspieszony oddech w fazie spoczynku.
Objawami, których nie wolno bagatelizować jest duszność. Może się ona objawiać próbami odkrztuszania, przyjmowanie pozycji siedzącej ze spuszczoną nisko głową lub wręcz suchym kaszlem. Symptomy zwykle nasilają się po wzmożonej aktywności fizycznej.
Jeżeli u Twojego pupila zauważasz tego typu zachowania, konieczna jest konsultacja w celu osłuchania pacjenta, a po wstępnym badaniu klinicznym może okazać się, że zwierzę wymaga konsultacji kardiologicznej.
Czy na wiosnę profilaktycznie podawać pupilowi lekarstwa?
W żadnym wypadku nie jest zalecane, aby bez konsultacji z lekarzem weterynarii, na własną rękę podawać jakiekolwiek środki. Dotyczy to również środków profilaktycznych.
Warto zasięgnąć porady dotyczącej odpchlenia i odrobaczenia zwierzęcia oraz suplementacji przed sezonem wiosennym.
Obecnie jest dostępny bardzo szeroki wybór środków przeciwpasożytniczych na pasożyty zewnętrzne – zarówno w tabletkach, kroplach i obrożach.
Na pasożyty wewnętrzne podajemy tabletki lub środki w kroplach spot on. Krople to dobre rozwiązanie w sytuacji, gdy podanie tabletki wiąże się z dużym stresem zwierzęcia i jest problematyczne dla opiekuna.
Dobrym rozwiązaniem potwierdzającym, że nasz pupil jest w dobrej kondycji, jest profilaktyczne badanie krwi. Warto wykonać je przynajmniej raz w roku. Pamiętajmy, aby zwierzę było odpowiednio przygotowane do badania, nie powinno jeść minimum 12 godzin, wodę może pobierać normalnie.
Standardowo wykonuje się morfologię krwi oraz podstawowe badania biochemiczne wątroby i nerek, a także poziom cukru oraz białek krwi. Warto wykonać badana rozszerzone o większą ilość parametrów biochemicznych i zbadać dodatkowo jonogram czy stan trzustki, a także badania hormonalne, chociażby tarczycy.
Szczepienia profilaktyczne w okresie wiosennym
Standardowo dorosły pies powinien być zaszczepiony przeciw wściekliźnie raz w roku. Jest to szczepienie obowiązkowe i właściciel jest zobligowany do jego wykonania w gabinecie weterynaryjnym.
Pies od czwartego miesiąca życia podlega pod obowiązek zaszczepienia. Wyjątek stanowią sytuacje, w których lekarz po wstępnym badaniu klinicznym poprzedzającym wykonanie szczepienia stwierdzi, że zwierzę nie jest w pełni zdrowe. Pamiętajmy, że szczepienia mogą być wykonane tylko na zdrowych zwierzętach. Jeżeli Twój pupil nie czuł się dobrze w ostatnich dniach pamiętaj, aby podczas wizyty nie zatajać tego faktu przed lekarzem weterynarii.
W sytuacji, w której pies jest chory, a termin szczepienia minął, lekarz weterynarii może wydać stosowne oświadczenie informujące, że zwierzę znajduje się w trakcie leczenia i zostanie niezwłocznie zaszczepione, gdy będzie klinicznie zdrowe.
Obowiązkowe szczepienia przeciwko wściekliźnie nie dotyczą kotów. Bez względu na to, czy są one wychodzące, czy cały czas przebywają w domu. Natomiast w przypadku, kiedy kot ze względu na swoją naturę i przyzwyczajenia spędza sporo czasu poza domem i nie jesteśmy w stanie stwierdzić, gdzie dokładnie przebywa, istnieje ryzyko kontaktu z innymi zwierzętami, w tym dzikimi – szczepienie na wściekliznę jest zalecane.
Szczepienia przeciw chorobom zakaźnym
Szczepienia te są bardzo istotne dla zdrowia pupila i nie należy ich bagatelizować. Pamiętajmy, że w świecie zwierząt jest wiele wirusów, którymi twój pupil może zostać zarażony nie tylko podczas kontaktu z innym zwierzęciem, ale również ze środowiskiem zanieczyszczonym wirusami.
Niektóre z nich wykazują się niezwykłą trwałością w środowisku zewnętrznym i w sprzyjających warunkach mogą przetrwać w nim nawet kilka miesięcy, zachowując zdolności do zakażania.
Przypominające szczepienia przeciwko chorobom zakaźnym warto wykonywać przynajmniej raz w roku. Zarówno u psów, jak i kotów, aby – zachować podstawową odporność na czynniki wirusowe w środowisku.
Szczenięta i kocięta w zależności od różnych czynników środowiska, w którym przebywają wymagają wdrożenia odpowiedniego programu szczepień.
Pierwszą wizytę w celu zaszczepienia pupila w przypadku kociąt warto wykonać w wieku 8 tygodni, natomiast w przypadku szczeniąt w wieku 6 tygodni.
PAMIĘTAJ – lekarz weterynarii po wstępnym badaniu i wywiadzie zadecyduje, jaki program szczepień będzie dla Twojego pupila optymalny.
Jak zadbać o uszy, czy czyścić i sprawdzać ich stan?
Objawami, które mogą świadczyć o problemie z uchem jest świąd lub tzw. trzepanie uchem. Małżowina uszna może być również zaczerwieniona, kolejnym niepokojącym sygnałem jest nieprzyjemny zapach wydobywający się z ucha. Jeżeli któryś z tych objawów występuje – zalecane jest badanie otoskopowe ucha zewnętrznego przez lekarza weterynarii. Wizualnie ucho może wyglądać z grubsza normalnie, lecz w głębi przewodu słuchowego zewnętrznego mogą zalegać resztki woskowiny, ropa lub ciało obce. Jeżeli czujemy się na siłach, a uszy naszych pupili przeszły przegląd i są zdrowe, możemy samodzielnie czyścić je z zalegającej woskowiny dedykowanymi preparatami. Pamiętajmy jednocześnie, że gdy zalewamy ucho roztworem do płukania należy je potem dokładnie osuszyć. W tym celu można użyć zwykłej waty kosmetycznej. Wilgoć zalegająca w uchu zwiększa ryzyko inwazji grzybiczej.
Pamiętajmy, aby ostrożnie obchodzić się z okolicą ucha, gdyż jest ona dobrze ukrwiona i unerwiona.
Odrobaczanie
W przypadku psów i kotów warto wykonać pierwsze odrobaczanie w czwartym tygodniu życia. Szczeniaka należy odrobaczać co miesiąc do wieku 6 miesięcy, psa dorosłego co około 3 miesiące. Kota dorosłego można odrobaczyć nawet co miesiąc, jeżeli jest kotem wychodzącym. Koty domowe znacznie rzadziej – co około trzy do sześciu miesięcy.
Odrobaczenie jest zabiegiem profilaktycznym i nie niesie za sobą żadnych negatywnych konsekwencji. W przypadku, gdy chcielibyśmy upewnić się czy zwierzę nie jest nosicielem pasożytów można wykonać badanie kału. Pamiętajmy, że niektóre pasożyty wewnętrzne są wydalane okresowo i jedna próbka może nie wystarczyć. Aby badanie dało nam wiarygodną informację, należy zebrać próbki przez co najmniej 3 dni.
Świąd i wylizywanie różnych części ciała
Gdy widzimy, że pies lub kot wylizuje łapki, gryzie się po ich zewnętrznej lub wewnętrznej powierzchni, może być to objaw nie tylko alergii, ale także poważniejszych schorzeń. Jeżeli tego typu objawy rozpoczną się po spacerze, a zwierzę wylizuje wszystkie łapy na zmianę, możemy mieć do czynienia z kontaktowym zapaleniem skóry. Wtedy należy przemyć okolicę poduszek palcowych, aby usunąć mechanicznie czynnik powodujący świąd.
Może się również okazać, że do poduszki palcowej lub jej okolicy wbił się kawałek ostrego przedmiotu. Wtedy zwykle zwierzę wyraźnie nam to sygnalizuję poprzez odbarczanie kończyny podczas poruszania się.
Świąd uogólniony może występować z przyczyn zarówno pokarmowych jak i środowiskowych. Alergie pokarmowe wywołuje czynnik alergizujący w diecie. Alergie środowiskowe mogą powodować pyłki roślin, traw, zbóż, ziół i drzew, które pylą w danym miesiącu. Jeżeli widzimy, że mimo braku jakichkolwiek zmian w diecie, nasze zwierzę nagle zaczyna się intensywnie drapać, szczególnie po dłuższym przebywaniu na zewnątrz, warto sprawdzić kalendarz pylenia i skonfrontować to z objawami u naszego pupila.
Innymi czynnikami alergizującymi może być kurz, roztocza i grzyby bytujące w otoczeniu, a także pchły.
Jeżeli problemy alergiczne są nawrotowe warto wykonać testy w gabinecie weterynaryjnym.
Higiena i kosmetyka na wiosnę, korekcja pazurów
W przypadku psów długowłosych kąpiele warto wykonywać nie częściej niż co dwa tygodnie, a w przypadku krótszej okrywy raz w miesiącu. Regularne wyczesywanie i usuwanie wypadającego podszerstka jest istotne szczególnie przy dłuższej sierści i zapobiega wytworzeniu kołtunów.
Istotnym elementem jest kontrola stanu poduszek palcowych. Kiedy jest zimno mogą one pękać w kontakcie z podłożem. Warto wtedy zadbać o ich odpowiednie nawilżenie i natłuszczenie. Można do tego celu użyć zwykłej wazeliny, są również dostępne ochronne preparaty dedykowane.
Korekcja pazurów jest ważnym elementem zarówno higieny jak i dobrostanu zwierzęcia. W okresie zimowym zwierzę nie ściera pazurów wystarczająco na twardych powierzchniach, co może powodować przerost miazgi pazurowej. W takim przypadku samodzielna korekcja może spowodować silne krwawienie. Warto zwrócić się z tym do lekarza weterynarii, który fachowo je skróci i zabezpieczy.
Gdy regularnie przycinamy pazury (około raz w miesiącu), problem nie powinien występować.
Zajrzyjmy pupilowi do pyszczka i oka
Pierwszym objawem problemów z jamą ustną zwykle jest nieprzyjemny zapach z pyska. Jeśli widzimy, że dziąsła są mocno zaczerwienione oznacza to stan zapalny. Powinny one mieć kolor różowy do bladoróżowego. Dziąsła blade, marmurkowe również mogą być objawem chorób wewnętrznych i wymagają konsultacji.
Kiedy zauważymy, że na zębach gromadzi się osad, najprawdopodobniej będzie to płytka kamienia nazębnego. Niewielka ilość świeżo odłożonego osadu może być usunięta samodzielnie przez opiekuna specjalistycznymi preparatami. Na rynku dostępne są różnego rodzaju pasty do zębów, jak i środki do podawania w wodzie, a także preparaty w zestawie ze szczoteczką zawierające w składzie krzemionkę, która mechanicznie ściera powstały osad.
Gdy osad jest twardy i nie daje się usunąć szczoteczką mamy do czynienia z płytką nazębną i konieczna jest konsultacja stomatologiczna.
Wszelkie wypływy z oka, a dokładniej z worka spojówkowego mogą mieć podłoże bakteryjne, alergiczne lub autoimmunologiczne. Absolutnie nie można na własną rękę podawać żadnych kropli.
Gdy oko łzawi, jest przekrwione lub pojawia się mleczna wydzielina albo powieki są zaczerwienione, konieczne może okazać się pobranie w lecznicy weterynaryjnej wymazu w celu oceny bakteriologicznej.
Zadbajmy o odporność
W okresie wiosennym nasi podopieczni są narażeni na zwiększoną ekspozycje na czynniki środowiska takie jak: zmiany temperatur, deszcz, wiatr. To, co korzystnie wpływa na odporność pupila, to przede wszystkim zbilansowana dieta, brak stresu, umiarkowana aktywność fizyczna.
Możemy także wspomagać zwierzę odpowiednimi suplementami. Na rynku dostępne są różne warianty beta glukanu w formie zarówno tabletek, past i kropli doustnych. Można stosować preparaty naturalne zawierające w składzie spirulinę oraz kwasy omega 3.
Regularne szczepienia profilaktyczne także mają korzystny wpływ na odporność, gdyż stymulują układ odpornościowy do pracy i wytwarzania odporności na konkretne wirusy.
Inwestycja w ubranko ochronne na chłodne dni będzie rozsądnym rozwiązaniem zapobiegającym nadmiernemu wychłodzeniu organizmu zwłaszcza przy dłuższych spacerach. Jednocześnie pamiętajmy, aby naszego czworonoga nie przegrzewać po spacerze i stopniowo zwiększać temperaturę w jego otoczeniu, optymalna docelowa temperatura dla psa w pomieszczeniu wynosi około 20˚C.