Łupież powstaje na skutek nadmiernego złuszczania zrogowaciałego naskórka. Widoczny jest na skórze i sierści w postaci różnej wielkości łusek. Czynników, które sprzyjają pojawieniu się łupieżu u kota jest wiele i nie zawsze muszą być one związane z chorobą. W artykule zostanie omówione kilka z nich.
Co może być przyczyną łupieżu u kota?
Dieta – nieprawidłowo zbilansowana, słabej jakości dieta, zawierająca zbyt małą ilość białka, aminokwasów oraz innych niezbędnych składników może doprowadzić do pogorszenia stanu okrywy włosowej oraz skóry i w konsekwencji przyczynić się do powstawania łupieżu.
Za prawidłowy stan skóry i sierści odpowiadają również nienasycone kwasy tłuszczowe omega 3, które zwierzęta powinny mieć zapewnione w pokarmie.
Kolejną przyczyną, która może powodować łupież u kotów, to zbyt wysoka temperatura oraz niska wilgotność powietrza.
W zimie , kiedy trwa sezon grzewczy , wysoka temperatura i niska wilgotność w pomieszczeniach sprawiają, że łupież może być zauważalny. Koty bardzo lubią wygrzewać się w okolicy pieca, czy kaloryfera co jeszcze bardziej potęguje przesuszenie skóry. Latem po dłuższej ekspozycji na słońcu kocia skóra może się przesuszyć, co może przyczynić się do powstania łupieżu.
Odwodnienie – do odwodnienia może dochodzić w przebiegu różnych chorób na skutek wymiotów, biegunki, gorączki, zwiększonej ilości oddawanego moczu. Przyczyną może być także zbyt mała ilość wypijanej wody. Koty zazwyczaj wypijają za małą ilość wody w stosunku do ich zapotrzebowania.
Otyłość – Otyłym kotom trudniej jest pielęgnować swoje futerko. Złuszczanie zrogowaciałego naskórka jest naturalnym procesem, ale jeżeli kot nie jest w stanie samodzielnie go usunąć, to wówczas wzdłuż kręgosłupa oraz w okolicy ogona można zaobserwować łupież. Podobny problem może występować u starszych oraz przewlekle chorych kotów, które zauważalnie mniej się myją.
Stres, niepokój– w stresującej sytuacji zarówno koty jak i psy nadmiernie gubią sierść oraz może pojawić się, w szczególności u kotów, łupież. Zjawisko to można zaobserwować m.in. w czasie wizyty w gabinecie lekarskim. Objaw ten zazwyczaj jest krótkotrwały i związany z chwilowym stresem, ale koty mogą również odczuwać przewlekły stres. Opiekunowie często są takim argumentem zdumieni i nie rozumieją czym ich pupil mógłby się stresować. Tak naprawdę kot może być niespokojny bez żadnych widocznych przez nas oznak. Stres może u niego powodować zmiana wystroju mieszkania, jego przemeblowanie, przeprowadzka, pojawienie się nowego członka rodziny, nowe zwierzęta w mieszkaniu, hałas, remont, a nawet zmiana żwirku, czy kuwety na nową.
Alergie, nadwrażliwość – łupież może być również zauważalny w przebiegu alergii środowiskowej (atopii) jak i alergii pokarmowej. W przypadku występowania objawów alergii zalecana jest dieta eliminacyjna oraz stosowanie się do jej zasad, czyli nie podkarmianie niczym kota przez okres eliminacji. Diagnostyka alergii i jej kontrolowanie jest niełatwym zadaniem i wymaga szczerej współpracy między opiekunami i lekarzem weterynarii. Skóra może być również przesuszona i podrażniona w reakcji na kontakt ze środkami piorącymi, detergentami stosowanymi do sprzątania, odświeżaczami powietrza oraz dymem tytoniowym.
Pasożyty – głównie zewnętrzne mogą przyczyniać się do powstawania łupieżu poprzez ciągłe drażnienie skóry i wywoływanie uczucia świądu. Wewnętrzne natomiast mogą powodować niedobory niezbędnych składników odżywczych i tym samym pośrednio przyczyniać się do powstawania łupieżu i pogorszenia wyglądu sierści.
Grzybica – szczególnie u młodych kotów może występować dermatofitoza powodowana przez chorobotwórcze grzyby Microsporum canis. Objawiać się może nadmiernym złuszczaniem naskórka, strupieniem, łamliwością i zmatowieniem włosów, wyłysieniami i świądem. Niestety koty mogą być również bezobjawowymi nosicielami grzybicy.
Nadczynność tarczycy – dotyczy starszych kotów, powyżej 8 roku życia. W połowie przypadków występują biegunki ze znacznym odwodnieniem. Koty zauważalnie chudną, sierść ulega zmatowieniu oraz obserwowany jest łojotok.
Niewydolność nerek – jest to choroba dosyć powszechna wśród starszych kotów. Z upływem czasu nerki stają się niewydolne, różne czynniki maja na to swój wpływ. Koty bardzo często tracą apetyt, oddają większe ilości moczu, być obserwowane wymioty, biegunki, zwiększa się zapotrzebowanie na płyny. Zmienione nerki przepuszczają do moczu białko i wraz z jego utratą pogarsza się stan okrywy włosowej oraz skóry u chorych kotów. Dieta dla kotów cierpiących na niewydolność nerek musi być niskobiałkowa, dlatego u takich pacjentów często stan skóry i sierści nie będzie idealny, gdyż białko stanowi ich podstawowy budulec.
Przyczyny wystąpienia łupieżu u kota:
- Niedobór białka i innych substancji odżywczych
- Wysoka temperatura
- Odwodnienie
- Otyłość
- Stres
- Alergie
- Pasożyty
- Grzybica
- Niewydolność nerek
- Nadczynność tarczycy
Co zrobić gdy zauważymy łupież u kota?
Powyższe informacje, mogą posłużyć opiekunowi do wstępnej analizy problemu, który jednak polecam zawsze skonsultować z lekarzem.
Samodzielnie można zacząć od przeanalizowania wszystkich powyższych czynników począwszy od składu karmy, prawidłowego nawodnienia, regularnego sprawdzania pod kątem obecności pasożytów zewnętrznych podczas wyczesywania. Warto zastanowić się nad warunki bytowymi w domu i możliwymi czynnikami stresującymi. Zapewnić prawidłową wentylację pomieszczeń, zrezygnować z odświeżaczy powietrza, silne środki czystości i zastąpić łagodnymi, bardziej naturalnymi. Pomagać otyłemu kotu w codziennej pielęgnacji, regularnie go wyczesując i przede wszystkim zacząć go odchudzać.
Nieodzowne są regularne kontrole i badania krwi i moczu. Dzięki tej wiedzy możemy szybko zareagować i wprowadzić odpowiednie leczenie .
Kosmetyki w walce z łupieżem u kota
Dostępnych jest wiele różnych dermokosmetyków dedykowanych kotom i psom. Można zakupić specjalne spray’e nawilżające i łagodzące, spot-on’y z kompleksem lipidów, ceramidami oraz kwasami tłuszczowymi – które poprawiają nawilżenie skóry, przyspieszają jej regenerację, przywracają naturalną barierę ochronną.
Koty są mistrzami w dziedzinie dbania o higienę, same najlepiej o siebie potrafią zadbać i rzadko kiedy trzeba im w tym pomagać. Jeżeli są ku temu wskazania można kota wykąpać wyłącznie w specjalistycznych szamponach, odpowiednio dobranych do problemu z jakim mamy do czynienia. Nie należy kota kąpać zbyt często, chyba, że sam nie potrafi o siebie należycie zadbać i sytuacja tego wymaga. Czy możemy stosować je na własną rękę? Jeśli to możliwe, przed ich użyciem lepiej skonsultować się z lekarzem. Pamiętać należy o tym, żeby stosować tylko preparaty przeznaczone dla zwierząt. Ze względu na różnice w pH skóry nie można u kotów stosować kosmetyków dla ludzi.
Jak wygląda leczenie łupieżu u kota?
Wszystko zależy od przyczyny problemu.
Łupież może mieć charakter nawrotowy i trzeba liczyć się z tym, że jego zwalczanie będzie długotrwałe. Należy uzbroić się w cierpliwość w oczekiwaniu na pozytywne efekty. Potrzeba czasu, żeby przywrócić prawidłową równowagę i co za tym idzie piękny wygląd skóry i włosów.
Stosowanie się do zaleceń lekarza i zwracanie szczególnej uwagi na wszystkie wymienione czynniki, które mogą mieć wpływ na jego pojawianie się jest kluczem do sukcesu.
Profilaktyka przeciwko łupieżowi u kota?
Prawidłowo zbilansowana dieta i jeśli jest taka konieczność – wprowadzenie suplementacji witamin i nienasyconych kwasów tłuszczowych. W niektórych przypadkach najlepiej jest wdrożyć dietę dla zwierząt z problemami dermatologicznymi, która ma specjalnie wzbogacony skład o wszystkie niezbędne składniki. Jeśli kot jest alergikiem – dodatkowo dopasowane leczenie.
Stosowanie odpowiednich, bezpiecznych dermokosmetyków. Regularne wyczesywanie szczególnie kotów otyłych i długowłosych. Odchudzenie kota, jeżeli ma widoczną nadwagę. Zadbanie o prawidłowe nawodnienie naszego pupila. Może warto rozważyć zakupienie specjalnego poidełka, fontanny, żeby zachęcić go do wypijania większej ilości wody. Nawilżanie powietrza zimą. W przypadku kiedy podejrzewamy, że kot jednak może odczuwać stres, niepokój i nie możemy usunąć czynnika stresującego to można zastosować specjalne preparaty z kocimi feromonami bądź wprowadzić suplementację zawierającą naturalne substancje zmniejszające napięcie i stres.
Bardzo ważna jest profilaktyka przeciwpasożytniczna, nawet jeżeli kot nie wychodzi na dwór. Większość kotów jest kotami niewychodzącymi, a mimo to mogą u nich pojawić się pasożyty wewnętrzne i zewnętrzne.
Nie ma niestety gotowego protokołu na postępowanie w przypadku wystąpienia kociego łupieżu. Jest to kwestia bardzo indywidualna. U każdego kota przyczyna może być zupełnie inna. Nigdy nie należy go bagatelizować, gdyż może być pierwszą oznaką choroby.
Reklama
Autorką tekstu jest: Lek. wet. Magdalena Gniech Specjalizacja: dermatologia i choroby wewnętrzne
Trójmiejska Klinika Weterynaryjna
Artykuł z magazynu PUPIL numer 4(20)/2020