Pierwotnie zarówno króliki, świnki morskie, koszatniczki jak i szynszyle żyły w wyjątkowo niesprzyjających warunkach, suchym i gorącym klimacie, często skalistych terenach. To w dużej mierze ukształtowało ich sposób odżywiania, który polega na maksymalnym wykorzystaniu pokarmu niskokalorycznego. Są to zwierzęta roślinożerne, które latem żywią się soczystymi roślinami, trawami, ziołami i liśćmi. Zimą zaś, gałązkami drzew i krzewów oraz bulwami i korzeniami roślin wygrzebywanymi spod ziemi.
W warunkach domowych króliki, szynszyle, koszatniczki czy świnki są niemalże w 100% zależne od pokarmu, który podadzą im właściciele. Nie zdobywają go samodzielnie, dlatego też nie mogą instynktownie dobierać potrzebnych składników. Stąd wynika potrzeba oferowania zwierzętom pożywienia, które zawiera wszystkie niezbędne wartości odżywcze we właściwych proporcjach.
Pokarm dla gryzoni i królików
Będąc opiekunem zwierzątka musimy mieć świadomość jego indywidualnych potrzeb. W diecie królika powinniśmy stanowczo wystrzegać się skrobi i słodyczy, niby oczywiste jednak nie zawsze…
Królicze trawienie oparte jest na beztlenowych bakteriach trawiennych znajdujących się w jelicie ślepym rozbijających włókna celulozy. Jeżeli równowaga wśród flory bakteryjnej zostanie zakłócona przez nadmiar cukrów czy skrobię może to spowodować namnożenie się bakterii szkodliwych oraz produkowanych przez nie toksyn. To z kolei może stać się przyczyną wielu króliczych chorób.
Koszatniczki – w związku z uwarunkowaną genetycznie odmienną strukturą insuliny ich metabolizm nie pozwala na przyswajanie glukozy, dlatego są bardzo podatne na cukrzycę. Stąd w ich diecie nie powinno zabraknąć traw, ziół i liści.
Z kolei organizm cavi domowej, zwanej do niedawna świnką morską, nie dysponuje jednym z niezbędnych enzymów koniecznych do biosyntezy witaminy C, stąd potrzeba jej suplementacji. Jednak odpowiednio zbilansowana dieta warzywna (pietruszka, warzywa liściaste, brokuły) może zapewnić odpowiedni poziom kwasu askorbinowego u dorosłego zwierzęcia.
Wreszcie… komponując zdrową dietę należy wziąć pod uwagę dwie najważniejsze kwestie. Pierwsza z nich to zapewnienie długowłóknistego pokarmu do prawidłowego ścierania stale rosnących zębów. Druga to zapewnienie różnorodności, aby uniknąć niedoborów czy nadmiaru specyficznych substancji. Właśnie te dwie zasady przyświecały każdemu świadomemu opiekunowi zwierzęcia domowego.
Dobrze skomponowana dieta gryzoni i królików
To jak ważna jest odpowiednio skomponowana dieta, czy to oparta na mieszankach gotowych czy przygotowywanych samodzielnie, jest nie do przecenienia. Bowiem żywienie ma bezpośredni wpływ na zdrowie i dobrostan zwierząt. Oprócz karmy podstawowej tzw. bytowej ważne jest również uzupełnienie diety o kluczowe dla gryzoni i królików siano, zioła dodatek warzyw oraz w ramach przekąski – owoców.
Należy pamiętać, że pokarm powinien nie tylko dostarczać cennych składników odżywczych ale przede wszystkim być smaczny!
Uzupełnienie diety gryzoni i królików
Składniki, o których mowa, to – np. zioła, stanowiące doskonały dodatek do karmy. Ułatwiają trawienie i przyswajanie składników pokarmowych. Pomagają również oczyszczać organizm i zwiększają jego odporność. Dzięki temu, że zawierają znaczne ilości włókna dodatkowo wspomagają perystaltykę jelit. Nie ulega wątpliwości, że zioła, jako całkowicie naturalny element menu gryzoni są przez nie wyjątkowo lubiane. Stanowią dla zwierzaków dodatkową atrakcję, dostarczają odpowiedniej dawki stymulacji sensorycznej oraz rozrywki. Mogą być również stosowane jako zdrowe smakołyki czy nagrody. Ze względu na swoje nieprzeciętne walory smakowe zachęcają zwierzęta do spożywania posiłków i wyostrzają apetyt. Podawanie surowców roślinnych sprzyja także realizowaniu przez gryzonie naturalnych zachowań związanych z żerowaniem. Duża różnorodność ziół umożliwia łatwe urozmaicanie diety małych podopiecznych i zapobiega żywieniowej monotonii.
Do menu gryzoni z powodzeniem włączyć można wiele pospolitych ziół. Do pożądanych w diecie gryzoni roślinnych dodatków należą m.in.. babka lancetowata, babka szerokolistna, mniszek lekarski, pokrzywa, melisa, mięta, dziurawiec, krwawnik, rumianek, jeżówka, ostropest plamisty. Zwierzaki można też uraczyć listkami niektórych drzew i krzewów. Polecane są zwłaszcza listki brzozy, jabłoni, malin, jeżyn, truskawek, porzeczek. Atrakcyjne dla gryzoni są również kwiaty: bławatka, malwy, słonecznika, róży, nagietka i hibiskusa.
Wszystkie gryzonie i króliki oprócz mieszanek pełnoporcjowych, które stanowią podstawę ich diety, stale dostępnego siana oraz naturalnie świeżej wody, potrzebują również odrobiny urozmaicenia. Świetnie w tej roli sprawdzają się mieszanki złożone z warzyw, owoców i ziół bez dodatków smakowych, aromatów i barwników. Zdrowe, smaczne i naturalne.
Gotowe mieszanki dla gryzoni i królików
Przykładem mogą być gotowe mieszanki warzywne i ziołowe. Zawarte w nich suszone warzywa zarówno ich części korzeniowe jak i nadziemne dostarczają zwierzętom wielu cennych składników oraz maja dobroczynny wpływ na zdrowie i funkcjonowanie ich organizmów.
Dla przykładu obecne w Grządce warzywnej:
- nać pietruszki – łagodzi nerwobóle, działa moczopędnie, pomaga w leczeniu kamicy moczowej. Zawiera olejek eteryczny, którego główne składniki to apiol i mirystycyna. Obie substancje to dobre środki dezynfekujące i moczopędne. Zielone listki poprawiają trawienie, przynoszą ulgę przy gwałtownej fermentacji w jelitach, odtruwają organizm.
Nać pietruszki doskonale wzmacnia – w 100 g jest 5 mg żelaza i 177 mg witaminy C (więcej niż w cytrusach). Świetnie wpływa na wzrok i cerę, bo ma aż 5510 µg beta-karotenu i 3,1 mg witaminy E. Natka obfituje też w kwas foliowy (170 µg), a ponadto w sole mineralne: magnez, wapń, potas, fosfor, cynk, miedź i mangan. - buraki mimo, że nie są bogatym źródłem żelaza, to stanowią wspaniały środek krwiotwórczy – zapobiegają anemii. Zawarte w burakach barwniki należą do bardzo silnych przeciwutleniaczy i czterokrotnie zwiększają przyswajanie tlenu przez komórki. Wspomagają również układ krwionośny.
- marchew – jest bogatym źródłem karotenoidów – związków, które są jednocześnie barwnikami odpowiadającymi za pomarańczowy kolor marchewki i przeciwutleniaczami. W marchewce można znaleźć wszystkie rodzaje karotenoidów – alfa-karoten (0,53-4,96 mg/100 g), luteinę i zeaksantynę (0,30-0,51 mg/100 g) oraz nieznaczne ilości likopenu (0,015 mg/100 g). Jednak najwięcej zawiera beta-karotenu (6,15-9,02 mg/100 g) – prowitaminy A.
Również Polny zielnik obfituje w dobroczynne składniki:
- Hibiskus (kwiat malwy sudańskiej) obniża ciśnienie krwi, reguluje poziom cholesterolu, wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, moczopędne, wzmacnia układ immunologiczny. Hibiskus zawiera m.in.: witaminę C, kwasy organiczne, ale również flawonoidy, wykazujące działanie przeciwzapalne, polifenole, uważane za silne przeciwutleniacze, antocyjany, zapobiegające np. schorzeniom wątroby, czy polisacharydy, odpowiedzialne za wzmacnianie układu odpornościowego.
- nagietek lekarski – ma właściwości przeciwzapalne i przeciwgrzybicze, przyspiesza gojenie się ran. Ponadto działa rozkurczowo i żółciopędnie. Zewnętrznie stosuje się go przy stanach zapalnych skóry oraz błon śluzowych. Wewnętrznie nagietek stosuje się przy nieżytach żołądkach i jelit oraz chorobach pęcherzyka żółciowego.
- liście maliny – zawierają garbniki, a także kwasy organiczne, związki żywicowe i sole mineralne (m.in. żelazo, miedź, wapń). Liście malin poleca się na problemamy żołądkowe: nieżyt żołądka, wzdęcia, biegunkę, gdyż działają przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i ściągająco. Wszystko dzięki garbnikom, które hamują namnażanie się bakterii jelitowych.
Podobnie jak Owocowy koszyk:
- owoc aronii (granulat) – stanowi doskonałe źródło antyoksydantów – przeciwutleniaczy, które przeciwdziałają uszkodzeniom DNA, lipidów oraz białek i w sposób naturalny pozwalają zachować zdrowie i przedłużyć młodość. Antyoksydanty to witaminy A, C, E oraz polifenole zwane inaczej bioflawonoidami. Najcenniejsze spośród nich to antocyjany, czyli ciemno-czerwone barwniki, które występują właśnie w aronii.
- suszone jabłka – zawierają mnóstwo błonnika, który reguluje i wspomaga procesy trawienne. Przekąska w takiej postaci pomoże oczyścić układ trawienny z resztek pokarmowych, zapobiegnie zaparciom oraz złagodzi niestrawność. Oprócz tego jabłka doskonale łagodzą wszelkie podrażnienia żołądka oraz jelit.
Słowem nie pozostaje nic innego jak życzyć miłego chrupania?
Tekst opracowała: Monika Sak technolog w firmie Certech
Artykuł z magazynu PUPIL numer 4(20)/2020
Przeczytaj również