Zima to spore wyzwanie dla psów, które narażone są na kaprysy pogody. Dotyczy to zarówno pupili mieszkających w ciepłych domach, jak też zwierzaków przebywających na zewnątrz. Opiekunowie powinni pamiętać, że niedostateczna ochrona przed zimnem, wiatrem, wilgocią może obniżać odporność ich podopiecznych. Dbanie o psa poprzez właściwą opiekę, żywienie, pielęgnację i higienę w znacznym stopniu wpływa na jego samopoczucie i zdrowie.
Tekst: inż. zootechnik EWA ZACZYŃSKA, groomer, behawiorysta,
Salon Pielęgnacji Psów ALADOR Tarnów
Zimowy outfit psa
Im bardziej spada temperatura otoczenia, tym cieplej się ubieramy. Tę potrzebę zabezpieczenia przed zimową aurą przenosimy na nasze zwierzęta domowe. Potrzeba zapewnienia komfortu jest wyrazem głębokiej więzi opiekuna z czworonożnym przyjacielem. Wynika z troski o jego dobre samopoczucie.
Wybierając zimową odzież dla psiaków, należy zwrócić uwagę na rodzaj materiału i krój. Zaleca się stosowanie lekkich, ciepłych i oddychających tkanin typu polar czy softshell. Na deszcz lub mokry śnieg najlepiej wybrać kombinezon albo pelerynkę z nieprzemakalnego materiału. Ciepła kurteczka puchowa sprawdzi się podczas silnych mrozów. Natomiast na chłodne dni bez opadów idealny będzie sweterek z dzianiny wełnianej. Ma on tę zaletę, że łatwo dopasowuje się do każdej sylwetki. Niestety – szybko przemaka, nie nadaje się więc na deszczową pogodę. Strój musi być dobrze dopasowany do sylwetki. W tym celu niektóre modele mają wszytą gumkę lub ściągacze.
Kolejną ważną cechą dobrego ubranka jest łatwość zdejmowania i zakładania. Pies nie może kojarzyć tych czynności z przykrością i dyskomfortem. Uniwersalnym typem zapięcia są rzepy. Równie często stosuje się zamki błyskawiczne. Są odpowiednio wszywane, żeby nie obcierały delikatnej psiej skóry. Suwaki posiadają też zabezpieczenia, by nie wciągały i nie szarpały włosa podczas zasuwania. Dzięki tym wszystkim rozwiązaniom piesek może cieszyć się nieskrępowaną swobodą podczas spaceru.
Kiedy pies potrzebuje ubranka
Większość psów posiada okrywę włosową, która w doskonały sposób zapewnia naturalną ochronę termiczną. Psy zdrowe, dobrze odżywione, w dobrej kondycji, z zadbanym, wypielęgnowanym włosem, przy odpowiedniej dawce aktywności fizycznej podczas spaceru dobrze radzą sobie z utrzymaniem właściwej ciepłoty ciała. Pies aktywny rozgrzewa się wystarczająco, by nie odczuwać zimna. Obecnie zimy są coraz cieplejsze, mało jest dni mroźnych, dlatego należy zastanowić się, czy pies potrzebuje dodatkowej ochrony przed chłodem.
Raczej nie ma uzasadnienia ubierania psa przy dodatniej temperaturze otoczenia, jeśli wyprowadzany jest na krótki spacer. Warto pamiętać, że są psy, którym nigdy nie wolno nakładać dodatkowych warstw izolacyjnych. Czasami nadmierna troska opiekuna o swojego psa może przynieść skutek odwrotny od zamierzonego. Przegrzanie bowiem przynosi tyle samo szkody co wychłodzenie. Z drugiej strony jest wiele ras, które w wyniku pracy hodowlanej utraciło gęsty, dwuwarstwowy włos, który chronił przodków przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.
Obecnie psy, które spędzają większość czasu w ciepłych, przytulnych domach są mniej przystosowane do zimna niż ich antenaci, którzy spędzali swoje życie na zewnątrz niezależnie od warunków pogodowych. Tak więc psy o delikatnej i krótkiej sierści (np. boksery) oraz drobne miniaturki (np. chihuahua, maltańczyk) szybko tracą ciepło i zaczynają marznąć. Na wychłodzenie narażone są też psy starsze, chore, wychudzone – pozbawione podskórnej warstwy tłuszczu lub psy o ograniczonej ruchomości. W tych przypadkach ubranko staje się koniecznością. Niedostateczna ochrona przed zimnem może obniżyć odporność, doprowadzić do przeziębień czy poważniejszych komplikacji zdrowotnych.
Decyzja, czy ubierać psa zależy od wielu czynników. Ostatecznie jednak opiekun na podstawie obserwacji psa powinien zdecydować, czy zwierzak potrzebuje ochrony, czy też nie. Rozsądek opiekuna zagwarantuje dobry stan zdrowia jego pupila.
Jak prawidłowo dobrać ubranie dla psa
Aby spacer był udany, ubranie nie może być zbyt dopasowane, by nie krępować ruchów. Nie może jednak być zbyt luźne, gdyż nie będzie spełniać swojej funkcji ochronnej. Większość firm szyje ubrania w standardowych rozmiarach. Aby ułatwić wybór, producenci udostępniają schematy rysunkowe wraz z tabelą wymiarów. Żeby prawidłowo dobrać ubranie, należy wymierzyć pupila w trzech podstawowych punktach:
- obwód szyi,
- obwód klatki piersiowej (Mierzymy tuż za stawem łokciowym, w postawie stojącej. Pies nie może siedzieć.),
- długość tułowia (Mierzymy od podstawy szyi, wzdłuż grzbietu do nasady ogona.).
Przy bardziej zabudowanych ubrankach np. kombinezon z nogawkami, należy wykonać dodatkowe pomiary:
- długość łap (Mierzymy od podstawy – od stopy do mostka.),
- obwód łap (Mierzymy w najszerszym miejscu, obwód łapy przedniej na ramieniu, obwód łapy tylnej na udzie.),
- obwód tułowia (Mierzymy w pachwinach tuż przed tylnymi łapami.)
W przypadku samców istotny jest jeszcze jeden wymiar:
- długość pasa mostkowego (Mierzymy od podstawy szyi przez długość mostka do prącia).
Pies na zimowym spacerze w ochronnym ubranku, zabezpieczony przed mrozem, wiatrem i wilgocią podczas chłodnej pogody.
Spacer zimą – zasady, bezpieczeństwo, obserwacja psa
Zła pogoda nie może zwalniać opiekuna z obowiązku zapewnienia psu codziennej dawki ruchu. Systematyczne spacery są niezbędne do utrzymania zdrowia i prawidłowej wagi ciała, nawet gdy warunki atmosferyczne nie zachęcają do wyjścia z przytulnego i ciepłego mieszkania. Jeśli aura jest wyjątkowo niesprzyjająca, można jedynie skrócić czas pobytu na świeżym powietrzu. Odnosi się to zwłaszcza do psów wrażliwych na zimno.
Aby spacer nie zakończył się przemarznięciem lub przeziębieniem, należy psa zabezpieczyć. Jeśli zachodzi potrzeba, można założyć psu ubranie ochronne. Należy też zadbać o ochronę części ciała szczególnie narażonych na odmrożenia – łapy, uszy, nos. Jeśli warunki są wyjątkowo trudne (sól, oblodzenia), można pomyśleć o butach.
Oprócz przygotowania psa ważne jest też zaplanowanie spaceru, uwzględniając warunki pogodowe i kondycję zdrowotną psa. Na odczuwanie zimna mają bowiem wpływ długość i intensywność przechadzki. Psy powinny być cały czas w ruchu, muszą mieć możliwość swobodnego biegania – aktywny ruch pomaga się rozgrzać. Należy unikać stania w jednym miejscu. Pies wychładza się również podczas powolnego spaceru na krótkiej smyczy. Nie należy zapominać o uważnym obserwowaniu swojego pupila. Pies daje czytelne sygnały, kiedy jest mu zimno. Drżenie ciała, skulona sylwetka, unoszenie łap, osowiałość czy niechęć do zabawy – to znak, że należy skrócić spacer i niezwłocznie wrócić do domu. Po powrocie konieczne jest wymycie łap z resztek piasku, soli czy spłukanie kul lodowych z sierści. Należy też psa wytrzeć ręcznikiem i ogrzać.
Uwaga! Psy mogą też marznąć w mieszkaniu po spacerze, podczas snu, gdy mięśnie są nieaktywne, temperatura ciała nieco spada. Pies zwija się w kłębek, aby maksymalnie zmniejszyć powierzchnię ciała, w ten sposób pies stara się ograniczyć utratę ciepła. Jeśli opiekun zauważy takie zachowanie, powinien upewnić się, czy legowisko położone jest we właściwym miejscu pozbawionym przeciągów. Należy sprawdzić, czy posłanie jest suche, ciepłe. Można też okryć psa kocem.
Widoczność po zmroku – odblaski i bezpieczeństwo
Zimą wcześnie zapada zmrok, dlatego w czasie popołudniowych lub wieczornych spacerów piesek jest mniej widoczny, a przez to zwiększa się ryzyko nieszczęśliwego wypadku. Niezbędne stają się elementy odblaskowe na obroży lub na psiej kurteczce. Zabezpieczają pieska przed zagrożeniami w ruchu ulicznym. Dzięki temu prostemu rozwiązaniu kierowca ma szansę zauważyć pieska i odpowiednio wcześnie zareagować, gdy ten np. wyrwie się opiekunowi i znajdzie zbyt blisko jezdni. Odblaski ułatwiają również lokalizowanie psa w ciemności.
Kiedy pies zaczyna marznąć
Psy odczuwają zimno w różnych zakresach temperatur, zależnie od wieku, wielkości, stanu zdrowia, stopnia odżywienia, jakości okrywy włosowej oraz od aktywności psa podczas spaceru.
• Większość psów zaczyna odczuwać dyskomfort termiczny w temperaturze +7ºC.
• Psy małe, delikatne, starsze, chore i szczenięta wymagają zabezpieczenia w postaci ubranka ochronnego przy temperaturze 0ºC.
• W temperaturze poniżej -5ºC większość psów narażonych jest na wychłodzenie.
Psy cechuje różna tolerancja na niskie temperatury zależna od wielu czynników, m.in. wieku, wagi ciała, grubości tkanki tłuszczowej, zdrowia. Istnieją grupy psów szczególnie wrażliwe na zimno:
• psy ras miniaturowych (chihuahua),
• krótkowłose (pinczer)
• pozbawione podszerstka (maltańczyk),
• szczenięta,
• seniorzy,
• psy o delikatnej budowie ciała (charcik włoski),
• psy z problemami zdrowotnymi o osłabionej odporności,
• psy bezwłose (chiński grzywacz).
Psy mieszkające na zewnątrz – jak zabezpieczyć budę i legowisko
Na zewnątrz mogą żyć jedynie psy posiadający gruby, ciepły podszerstek. Psy gładkowłose, w złej kondycji, starsze, chore koniecznie powinny mieć dostęp do cieplejszych pomieszczeń. Jeśli pies jest skazany na spędzanie całego swojego życia w kojcu lub przy budzie, to przynajmniej powinien mieć zapewnione odpowiednie warunki bytowe.
- Buda dla psa – Należy w szczególny sposób zadbać o to, by zwierzęta nie odczuwały dyskomfortu termicznego. Niezbędna jest dobrze ocieplona buda z przedsionkiem. Wejście powinno być zabezpieczone kurtyną z grubego koca. Buda nie może stać bezpośrednio na zimnym, wilgotnym podłożu. Najlepszym rozwiązaniem jest postawienie budy na podeście z desek. Dzięki tym rozwiązaniom wnętrze pozostanie suche, ciepłe, a wiatr nie będzie wdzierać się do środka.
- Legowisko – Pies musi mieć ciepłe legowiska. Najlepiej wyłożyć podłogę grubą warstwą naturalnej ściółki (słoma lub siano), w którą pies będzie mógł się zakopać w czasie silnych mrozów. Siano i słoma zbożowa to miękki, ciepły i dobrze pochłaniający „materac”. Zwłaszcza słoma ze zbóż posiada bardzo dobre naturalne właściwości izolacyjne. Puste przestrzenie w międzywęźlach źdźbła są wypełnione powietrzem, które działa jak skuteczna bariera zapobiegająca szybkiej utracie ciepła. Siano jest nieco gorsze, gdyż łatwo zbija się (należy je częściej wymieniać). Budę należy często przeglądać i w miarę możliwości wymieniać zabrudzoną lub zatęchłą ściółkę.
Hipotermia u psa – objawy i pierwsza pomoc
Prawidłowa temperatura ciała psa to 37,5 – 39,2ºC. Spadek poniżej dolnej wartości powinien wzbudzić niepokój u opiekuna. Pierwszym sygnałem wychłodzenia jest zmiana zachowania psa. Jeśli nagle staje się apatyczny, mało ruchliwy, szuka ciepłego miejsca, ma zimne kończyny i uszy, a oddech spłycony, spowolniony to znak, że może mieć trudności z regulacją temperatury. Najczęściej do wychłodzenia dochodzi podczas długotrwałych spacerów w niskiej temperaturze, często bez zabezpieczenia termicznego. Problem może pojawić się też, gdy pies długo przebywa na deszczu lub chodzi po mokrej nawierzchni (błoto, kałuże). Wilgotna sierść w takich warunkach traci właściwości izolacyjne, co przyspiesza utratę ciepła. Inną przyczyną może być zaniedbanie regularnej pielęgnacji. Okrywa włosowa z dużą ilością kołtunów lub sfilcowana długo „trzyma” wilgoć po namoknięciu. W przypadku zauważenia objawów wychłodzenia należy psa ogrzać. Ważne jest, by stopniowo (nie gwałtownie) podnosić temperaturę ciała. Można też masować obszary najbardziej narażone na wyziębienie (uszy, łapy) w celu pobudzenia krążenia. Dobrym sposobem jest położenie ciepłego ręcznika lub owiniętego w ręczniku termoforu w okolice brzucha. Należy uważać, by nie poparzyć delikatnej skóry. Tutaj naczynia krwionośne umiejscowione są tuż pod cienką skórą – łatwiej i szybciej można podwyższyć temperaturę ciała. Dobrze jest przykryć psa kocem (nie wolno stosować gorących okładów) i podać mu lekko podgrzaną (niegorącą) wodę do picia. Jeśli stan zwierzęcia nie poprawi się w ciągu 30 min, należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem weterynarii. Hipotermia może być niebezpieczna dla zdrowia psa, dlatego tak ważne jest podjęcie odpowiednich działań.
Czynniki zwiększające ryzyko wychłodzenia podczas spacerów:
- Rasa – niektóre rasy charakteryzują się małą ilością tkanki tłuszczowej podskórnej, dlatego mają gorszą zdolność utrzymywania ciepła;
- Wiek – szczenięta i seniorzy gorzej reagują na złe warunki pogodowe ze względu na mniejsze zdolności termoregulacji;
- Choroby – niedoczynność tarczycy, cukrzyca, infekcje, problemy kardiologiczne;
- Niewłaściwa dieta – niedobory pokarmowe, źle zbilansowana dieta pod względem energetycznym, niedowaga;
- Niedostateczna opieka – brak ochrony przed zimnem, wilgocią, niewłaściwa pielęgnacja okrywy włosowej.
Artykuł z magazynu PUPIL numer 4(40)/2025